ጊዜ የማይሠጥ ሀገራዊ ጥሪ አለብን!

June30/2014

እስከመቼ ባለንበት እንረግጣለን?

ራሱን “የትግሬዎች ነፃ አውጪ ግንባር” ብሎ የሰየመው ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት (ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት)፤ ሀገራችንን ዕለት ከዕለት ወደ ባሰ አዘቅት እንድትገባ እየጎተታት ነው። የፖለቲካ ፍልስፍናውና የአስተዳደር መመሪያው የሀገራችንን ሕልውና በንጥልጥል ላይ እንዲቀመጥ ሌት ከቀን እየጣረ ነው። በአንፃሩ ደግሞ ለኢትዮጵያዊያንና ለኢትዮጵያ በመቆም፤ በተለያዩ ድርጅቶች ከፍተኛውን መስዋዕትነት በመክፈል፤ ከዚህ ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት ጋር እየተዋደቁ ያሉ ታጋዮች አሉ። ይህ በዚህ ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥትና በኢትዮጵያ ሕዝብ መካከል እየተደረገ ያለው ግብግብ፤ ለረጅም ዘመን እንዳለ ሆኖ፤ ፀረ-ኢትዮጵያዊው መንግሥት የፈለገውን እያደረገ ያለበትና፤ በታጋዩ ወገን ያለው ክፍል ደግሞ ላለፉት ፳ ፫ ዓመታት ባለበት የሚረግጥበት ሁኔታ አልተለወጠም። ከጊዜ ወደ ጊዜ ይህ ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት የሚጠናወተው ክፍል እየበዛ፤ በአሁኑ ሰዓት ሀገሪቱ ይኼው ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት ሊቆጣጠረው በማይችልበት ቀውስ ውስጥ ልትገባ አዝምማለች። ከዚህ እንድታቀና ሁላችን እንፈልጋለን። ይኼን ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት ማስወገድ ሁላችን እንፈልጋለን። እስካሁን የደከምንባቸው መንገዶች ውጤታቸው አመርቂ ስላልሆነ፤ አዲስ መንገድ መቀየስ አለብን። የሀገራችን ችግርና መከራ፣ በምኞት አይቀረፍም። ይህ በትግላችን የሚከናወን ነው። ይኼን ለማሳካት እንዴት እንደምንበቃ ምርጫ የሌለው አንድ መንገድ አለን። ሁላችን እናውቀዋለን፤ ኢትዮጵያዊያን በአንድነት ተነስተው ሀገራችን እያሉ እንደሆነ ሁሉ፤ እኛም በያለንበት ለኢትዮጵያዊያን ከጎናቸው ቆመን፤ ሀገራችንን አስቀድመን፣ በአንድ ተሰልፈን መነሳት ነው። የዚህ መንገድ ጠቃሚነቱ፤ ፀረ-ኢትዮጵያዊውን መንግሥት ማስወገዱ ላይ ብቻ ሳይሆን፤ ቀጥሎ ለምትመሠረተው ዴሞክራሲያዊት ኢትዮጵያ አስተማማኝ መሆኑ ነው። በዚህ ሂደት ሁሉም ድርጅቶች ባለቤቶች ናቸው። በዚህ ሂደት እያንዳንዷ ኢትዮጵያዊት ባለቤት ናት። በዚህ ሂደት እያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ ባለቤት ነው። ትኩረቱ፤ በሚሰቃየው ወገናችን፣ የጋራችን በሆነችው ሀገራችን፣ እና በጠላታችን ፀረ-ኢትዮጵያዊው መንግሥት ላይ ነው። ይህ የጋራችን ፈተና ነው። ማናችንም ከዚህ ውጭ አይደለንም። ከሀገር መለስ ብዙ የምንለያይባቸው ጉዳዮች አሉ። ነገር ግን ክብደታቸው ከሀገር ነፃነት ጋር ሲነፃፀር፤ ሁለተኛ ደረጃን የያዘ ስለሆነ፤ ቅድሚያን ለሀገር እንድርግ። በመካከላችን ያለው ልዩነት የዴሞክራሲያዊ አሠራርን የሚጠይቅና በዚያው መንገድ የሚፈታ ነው። የዚህ ጽሑፍ ዓላማ፤ ከተለያየ ቦታና የተለያየ ተመክሮ ያለን ግለሰብ ኢትዮጵያዊያን፤ ከድርጅት አባል መሆን አለመሆን ይልቅ፤ የወገናችንን ብሶት ማስወገድና የሀገራችንን ሕልውና ማስጠበቅን በማስቀደም፤ በአንድነት በመቆም፤ የትግሉን ሂደትና መደረግ ያለበትን ተረድተን፤ በሀገራዊ ጥሪው ሁላችንም ኢትዮጵያዊያን እንድንሰባሰብ ነው። ይህ ብዙዎቻችንን ያሰባስባል። ይህ በአንድነት ለተግባር ያሰልፈናል። ይህ፤ የምናደርገው ጥረት ለሀገራችን መሆኑን ያረጋግጣል። ይህ በፍጥነትና በተጠናከረ ጉልበት ለወገናችን እንድንደርስ ያደርገናል።

ውድ አንባቢ፤

በሀገራችን ላለው የፖለቲካ ውጥንቅጥ፤ ላንዴና ለመቼውም መፍትሔ ለማስገኘት የመጨረሻው ደወል ተደውሏል። ሀገራችን ስላለችበት የፖለቲካ ሀቅ እርስዎም ሆነ እኔ ነጋሪ አያስፈልገንም። ኢትዮጵያዊያንን ለረጅም ዘመን አቆራኝቶ የያዘንን የኢትዮጵያዊነት ትስስር ለመበጣጠስ የተነሳን ድርጅት፤ በምንም መመዘኛ ብንለካው ፀረ-ኢትዮጵያዊ ከመሆኑ ሌላ፤ ምንም ገላጭ ቃል አይገኝለትም። በመካከላችን ያለውን አንድነት ሰብሮ፤ እርስ በርሳችን በጥርጣሬ እንድንተያይ ያደረገን፤ ይኼው ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት ነው። ሀገራችንን እየገዛ ያለው ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት፤ ሀገራችንን እየወሰዳት ያለበት አዘቅት፤ አደገኛና መመለሻ የሌለው ነው። ዴሞክራሲያዊነት፣ ፍትኅን አክባሪነት፣ ለሕዝብ ተቆርቋሪነት፣ ለድሃ ቋሚነት፣ ሀገር ወዳድነትና ለሕግ ተገዥነትን የወደደ፤ የትውልድ ቆጠራን ከውሉ አያስገባም። እኒህ፤ ተግባራዊ ለማድረግ ፍላጎት ባላቸው ግለሰብ ኢትዮጵያዊያን እጅ ያሉ ጥበቦች ናቸው። ከተለያዩ የሀገራችን ክፍሎች የተገኘን ወገኖች፤ በምን መንገድ ተለያይተን ልንተያይ ነው? ኢትዮጵያዊ ብለን በእኩልነት ካልተቀባበልን፤ መበታተኑ ማንን ነው የሚጠቅመው? የየተንገንጣዩ ልሂቃን ሥልጣን ይዘው የገነጣጠሉንን ወገናቸውን ለመግዛትና ኪሳቸውን ለማሳበጥ ከመሯሯጥ ውጪ፤ ለኛ ለተራ ግለሰቦች ምን ሊያስገኙልን ይችላሉ? ዴሞክራሲ ለየብቻ ስንሆን ብቻ ነው የሚሠራው ያለው ማነው? ትናንት በኤርትራ የደረሰውን ለምን እንረሳለን? አሁንም የተያዘው ጉዞ፤ ሀገሪቱ አንድነት አጥታ መገዛት የማትችልበት ሁኔታ እንዲፈጠርና፤ ስግብግብ የሥልጣን ጥመኞች ተጠቃሚ የሚሆኑበትን ሁኔታ ለመፍጠር ነው። በሀገራችን ያለውን የጨቋኝና የተጨቋኝ ጉዳይ “የብሔር ጥያቄ ዋነኛው የሀገራችን ቅራኔ ነው” ብሎ የተነሳው ይሄ ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት፤ ይህ ቅኝቱ አሁን ሀገራችን እንደ አንድ ሀገር እንዳትቆምና ሕዝቧም እንደ ኢትዮጵያዊነቱ ሕልውናውን እንዲያጣ ቀን በመቁጠር ላይ ነው። ለሥልጣን መወጣጫና በሥልጣኑ መስንበቻ የቀመረው ጉዳይ፤ አድሮ በራሱ ላይ ተጠምጥሞ መታነቂያው ሆኗል። በየክልሉ ያሉ የተለያዩ ኢትዮጵያዊያን እንዲፈጠሩ ያሰላውና የየክልሉ ነዋሪዎች፤ ሌሎችን “መጤዎች” በማለት እንዲያባርሩ ያፋፋመው ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት፤ ኢትዮጵያን ወደ ማጥፋቱ አምርቷል። በአንፃሩ ግን፤ ኢትዮጵያዊያን ከሰሜን እስከ ደቡብ፤ ከምሥራቅ እስከ ምዕራብ ሀገራችን አንድ ናት ብሎ ተነስተዋል።

በኢትዮጵያ ውስጥ የሚካሄደው የፖለቲካ ጉዳይ፤ ከጀርባው ኢትዮጵያን ለማጥፋት በደንብ የተቀመረ እርምጃና አራማጅ አለው። ይህ በፀረ-ኢትዮጵያዊው መንግሥት የሚተገበረው ጥፋት፤ ከጀርባው የውጭ ሀገር እጅ ያለበት ለመሆኑ ማናችንም ጥርጥር ሊኖረን አይችልም። በፖለቲካ ምንም ነገር ለብቻው የሚሄድ የለም። በምንም መንገድ የውጭ ሀገር መንግሥታት ለኢትዮጵያዊያን ጥቅምና ለዴሞክራሲ ይቆማሉ ብለን ማሰብ የለብንም። እነሱ የቆሙት ለሀገራቸው ጥቅምና ከኛ የሚያገኙትን ጥቅም ለማብዛት ነው። ከአሜሪካ አንስቶ እስከ ኤርትራ ድረስ፤ ለዴሞክራሲ ወይንም ጠንካራ ኢትዮጵያን ለመመሥረት የቆመ የለም። ባለቤቶችም ሆን ባለዕዳዎቹ፤ ታጋዮችም ሆን አሳልፎ ሠጪዎቹ፤ እኛው ነን። የኢትዮጵያን መንግሥታዊ ሥልጣን በውጭ መንግሥታት ፈቃድና ቡራኬ ለመቀበል የተዘጋጁ የድርጅቶች መሪዎች፤ ምን ያህል ሀገር ወዳድ ናቸው? የውጪ ሀገሮች አደግዳጊ የሆነ ቡድን በሀገራችን የሥልጣን ወንበር ከተቀመጠ፤ አሁንም ፖለቲካችን እንቧለሌ ዙሪያ ነው የሚሆነው፤ ወጣቶቻችንን ለጦርነት፣ የሀገራችንን ሀብት ለጥቂት ግለሰቦች፣ ድህነትና ረሃብን ለወገናችን ማውረስ ነው። የአክራሪዎች (ቴረሪስት) ተግባር የኢትዮጵያዊያን የፖለቲካ ችግር አይደለም። የአሜሪካ ችግር ነው። የኛ ችግር ፀረ ኢትዮጵያ መንግሥት በላያችን ላይ መጫኑ ነው።

የምንታገለው ለሚከተሉት የትግል ዕሴቶቻችን ነው፤

ሀ) የኢትዮጵያ ሕዝብ ሉዓላዊነቱ ተከብሮ፤ ሕዝቡ የኢትዮጵያ መንግሥት ባለቤትነቱ እንዲረጋገጥ፤

ለ) ሀገራችን ኢትዮጵያ አንድነቷ ተጠብቆ፤ ለሙ መሬቷና ዳር ድንበሯ ለኢትዮጵያዊያን እንዲሆን፤

ሐ) በሀገራችን ኢትዮጵያ፤ በሕዝቡ የጸደቀ ሕግ-መንግሥት ኖሮ የሕግ የበላይነት እንዲሰፍን፤

መ) የእያንዳንዷ ኢትዮጵያዊትና የእያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ የግለሰብ መብት በሕግ እንዲደነገግና በተግባር እንዲገለጥ፤

እነዚህ ናቸው የምንታገልላቸው። እኒህ ደግሞ በማንኛውም ታጋይ ደርጅት ዘንድ ተቀባይነት አላቸው። በተግባር ላይ እንዲውሉ ደግሞ እያንዳንዱ ግለሰብ ኢትዮጵያዊና ኢትዮጵያዊ ድርጅት የኔ ብሎ መነሳት አለበት። ሀገራችንን ከዚህ ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት ለማስለቀቅ በሚደረገው ትግል፤ በዚህ መለስተኛ በሆነው ሀገራዊ ጥሪ ለመሰባሰብ፤ የተለያዩ ድርጅቶች መኖራቸው ወይም አዳዲስ መፈጠራቸው አስፈላጊ አይደለም። ይልቁንስ የሚያስፈልገው ሁላችንም ወደ አንድ የምንመጣበት መንገድ ነው። አሁን በታጋዮች ወገን ያለው ሀቅ አያኮራም። ከአንደኛው የፖለቲካ ዝማሜ እስከሌላው ጫፍ ድረስ ተዘርግቶ ያለው የፖለቲካ ድርጅቶች ስምሪት፤ የፖለቲካ ማኅደሩን ከማጨናነቅ ያለፈ፤ አመርቂ ውጤት አላሳየም። እናም ሊቀጥል አይገባውም። ከዚህ መውጣት አለብን። ለሥልጣን በመሰለፍ ላይ እግራቸውን የተከሉ ሁሉ፤ የኢትዮጵያን ዘለቄታ ጥቅም ስላላዘሉ፤ ውጤታማ ቢሆኑም፤ ለኢትዮጵያዊያ መልሶ እምቦጭ ነው።

ነገ እንድትመጣ የምንፈልገዋን ኢትዮጵያ፤ በአንድነት ልናረጋግጥበት የምንችለው በዚህ መንገድ ነው። ከሺ ዘጠኝ መቶ ሃምሳ ሶስቱ የመፈንቅለ መንግሥት ሙከራና ከሺ ዘጠኝ መቶ ስድሳዎቹ የተማሪዎች እንቅስቃሴ ጀምሮ እስካሁን ድረስ ያለው ትግል፤ ይኼንኑ የዴሞክራሲ ጥያቄ ነው አንግቦ የዘመተው። ሕዝባዊ ያልሆነ ሥልጣን ያባልጋል። በቀላሉ አይለቀቅም። መንገዱን ሁሉ በማጥበብ ዘለቄታን ይሻል። እናም አምባገነን ነው። መንግሥቱ ኃይለማርያምን ማጥናቱ የበለጠ ያረጋግጣል። ኢሳያስ አፈወርቂን ያየ ሌላ አይሻም። መለስ ዜናዊን ያየ ሌላ መረጃ አይጠይቅም። የሀገራችን ምጣኔ ሀብት ሥምሪት ዘግናኝ ነው። ጥቂቶች ከመጠን በላይ ባለሀብቶችና፤ እጅግ በጣም ብዙዎች መንገድ አዳሪዎች ያሉበት ሀቅ ነው። ሥራ ፈላጊው ቁጥሩ እየጨመረ ነው።

ኢትዮጵያ ውስጥ የሚታገሉ ወገኖቻችን ስንመለከት፤ በየጊዜው በሚለዋወጥ ሕግ እጅና እግራቸው ተፈጥርቆ፤ ይኼን ካደረጋችሁ እንዲህ ትደረጋላችሁ እየተባሉ፤ ከፍተኛውን መስዋዕትነት በመክፈል ይገኛሉ። ሆኖም ግን መሠሪ በሆነው የገዥው ቡድን ተንኮልና የስለላ ድር ተሸብበው እንቅስቃሴያቸው ውስን ሆኗል። ደስ የሚል የትብብር ጅማሬ እየታዬ ነው። ይበርታ እንበል። ሆኖም ግን፤ አሁንም አንድ የሆነ ማዕከል ኖሮ፤ ሁሉም በአንድነት የሚሰለፉበት መንገድ ካልተፈጠረ፤ ከሚገኘው ድል ይልቅ መስዋዕትነቱ እየበለጠ፤ የታጋዩን ቁጥር ለጊዜውም ቢሆን እንዳያሳሳው ያሰጋል። እናም የአንድነት ጥሪው አሁንም መጠንከር አለበት።

በውጭ ሀገር ያለን ኢትዮጵያዊያን ለረጅም ጊዜ በያለንበት ስንታገል ብዙ ዓመታት አሳልፈናል። በአንድነት ሕብረትን ፈጥረን፤ አንድ ሀገር፤ አንድ ራዕይ፤ አንድ ትግል ብለን ካልተነሳን፤ አሁንም ዓመታትን ከመቁጠር ሌላ የረባ ልንሠራ አንችልም። ትግል ሥነ ሥርዓት አለው። ትግል መስዋዕትነት አለው። ትግል ታታሪነትን ይጠይቃል። ትግል ቀጣይነትን ይጠይቃል። ሲያመቸንና ደስ ሲለን የምንቀላቀለው፤ ደስ ያላለን ጊዜ ደግሞ ንቀን የምንተወው ከሆነ፤ የትም አይደርስም። ቆራጥነትን፣ ታታሪነትን፣ አልቸነፍም ባይነትን ይዘን ነው ወደፊት መሄድ የሚገባን። ለዚህ ደግሞ አሰባሳቢና አነሳሽ ራዕይ ያስፈልጋል። ፀረ ኢትዮጵያ መንግሥት በሀገራችን ቆሞ፣ ሕዝቡ ከዕለት ወደ ዕለት ኑሮው እያሽቆለቆለ፣ ጥቂቶች ሀብታቸውን ሽቅብ አጉነው ባለንበት ሀቅ፤ ሀገርን ከዚህ ፀረ ኢትዮጵያ መንግሥት ነፃ ለማውጣት ከታጋዩ ሕዝብ ጎን አብረን መሰለፉ ይገባናል።

አሁን ምን እየሠራን ነው? እያንዳንዳችን መጠየቅ ያለብን ራሳችንን ነው። ዛሬ፣ ትናንት፣ የዛሬ ሳምንት፣ ያለፈው ወር፣ ባለፈው ዓመት፣ ባለፈው አምስት ዓመት ምን ሠራን ብለን ራሳችንን እንጠይቅ? ከዚህ ተነስተን ሌሎች የሚያደርጉትን መገመትና መገምገም እንችላለን። ታዲያ ወገናችንን ማፍቀራችንን እና ሀገራችንን መውደዳችን የት ላይ ነው? እኛስ ካልታገልን ማን ታግሎ ነፃ እንዲያወጣን እንጠብቃለን? በውጭ ያለን ኢትዮጵያዊያን የተለያዩ መድረኮች አሉን። ሃሳቦቻችንን ልንለዋወጥባቸው የሚያስችሉን፤ ድረገፆች፤ የመወያያ ክፍሎች፣ ሬዲዮ ጣቢያዎች፣ ፌስቡክ፣ ትዊተር፣ እና ሌሎችም አሉን። እኒህን በመጠቀም አንድነትን እያራመድን፤ ትግሉን ማጠናከር እንችላለን። ይህ ፍላጎቴ አይሠራም ወይንም ትክክል አይደለም የምትሉ ካላችሁ፤ የናንተን የሚሠራ አቅርቡና ልከተላችሁ። ዋናው ነገር ተግባራዊ ሆነን መገኘታችን ነው።

አዲሲቷን ዴሞክራሲያዊት ኢትዮጵያ ለማቋቋም ያለው መንገድ፤ በአንድነት ሁላችን ተሰባስበን የምንመሠርተውና የምንቆምለት ድርጅት እየመራን፤ ይኼን ፀረ-ኢትዮጵያ መንግሥት ከሥሩ ስንመነግለው ነው። ጊዜ ባለፈው የአፄው ዘመነ መንግሥት የታጋዮች ጥያቄ፤ የዴሞክራሲ ጥያቄ ነበር። ለዚህም ከፍተኛውን መስዋዕትነት በመክፈል ትግሉን ወደፊት ገፍተውታል። በሰው በላው የመንግሥቱ ኃይለማርያም አምባገነን መንግሥት ዘመን የታጋዮች ጥያቄ የዴሞክራሲ ጥያቄ ነበር። ያንን አረመኔ መንግሥት በማፋጠጥ፤ ከፍተኛ መስዋዕትነትን ከትንሹ እስከ ትልቁ ከፍለው ትግሉን ወደፊት ገፍተውታል። በፋሽስቱ ጣሊያን ወራሪ መንግሥት የታጋዮች ጥያቄ የሀገራችን ነፃነት ነበር። ለሀገር ነፃነት በአንድነት ሁሉም ሀገሬ ብሎ ተነስቶ፤ ለጦርነት ተጉዘው ያልተመለሱ አርበኞቻችን ሀገራችንን ለኛ አትርፈውልናል። በሀገራችን አሁን ያለው መንግሥት የዴሞክራሲ ጥያቄዎችን የምናቀርብለውት መንግሥት አይደለም። ሕግን የሚያከብር መንግሥት አይደለም። እኩልነትን የሚቀበል መንግሥት አይደለም። የሕዝብን ድምጽ የሚያከብር መንግሥት አይደለም። በኢትዮጵያዊነት እየገዛ አይደለም። ፀረ ኢትዮጵያ መንግሥት ነው። እናም እንደፋሽስቱ የምንታገለው መንግሥት ነው። ለፀረ ኢትዮጵያ መንግሥት ደግሞ መልሱ በአንድነት ሀገሬ ብሎ መነሳት ነው። በዚህ ሂደት፤ ብዙ የተለያዩ አጀንዳዎች ሊነሱ ይችላሉ። በቅድሚያ ግን ሁሉም ኢትዮጵያዊያን እና ኢትዮጵያዊ ድርጅቶች ወደ አንድ መምጣት አለባቸው። ጠላታችንን እንዴት እንደምናፈልሰው አንድነት ሊኖረን ይገባል። ከጠላታችን መፍለስ በኋላ መከተል ስላለበት የመንግሥት አመሠራረትና አካሂያድ አንድነት ሊኖረን ይገባል። ይህ ደግሞ ከፍ ባለ ትክክለኛ ተራማጅ ድርጅት መዋቀርና መመራትን ግድ ይላል። ሁሉም ከሀገር መለስ ያሉት ጉዳዮች ከሀገር መዳን በኋላ የሚነሱ ሁለተኛ ጉዳዮች ናቸው። በዚህ ጉዳይ ላይ ከማንም ጋር ለመወያየትና አብሮ ለመነሳት ፈቃደኛ ነኝ። አብሬህ አለሁ በማለት እንድንወያይ የምትፈልጉ በ(eske.meche@yahoo.com ) ጻፉልኝ።

መዝገቦቹ መልሰው ተቀራረቡ የእምነት ክህደት ቃል በኃይል አስፈርመዋቸዋል

June 29/2014
መዝገቦቹ መልሰው ተቀራረቡ
የእምነት ክህደት ቃል በኃይል አስፈርመዋቸዋል
ጽዮን ግርማ
የፌደራል የመጀመሪያ ደረጃ ፍርድ ቤት አራዳ ምድብ ችሎት በስድስቱ ጦማሪያንና በሦስቱን ጋዜጠኞች ላይ የፌደራል ፖሊስ የተለያየ ምክንያት እየሰጠ ቀጠሮ የሚያራዝመውን ሁለት መዝገብ አንዴ ሲያቀራርበው መልሶ ደግሞ ሲያራርቀው ቆይቶ አሁን ደግሞ መዝገቦቹን መልሶ አቀራርቧቸዋል፡፡እስረኞቹ ራሳቸውን መከላከል በማይችሉበት ኹኔታ ፖሊስ ያረቀቀውን የእምነት ክህድት ቃል ተገደው እንዲፈርሙ አድርጓቸዋል፡፡
የሦስቱ ብሎገሮች አቤል ዋበላ፣በፍቃዱ ኃይሉና ማኅሌት ፋንታሁን ቀጠሮ ለዛሬ ሰኔ 22 ቀን 2006 ዓ.ም እንዲቀርቡ የሚል የነበረ ሲኾን ከጠዋት ጀምሮ ችሎቱን ለመታደም የመጣውን ቤተሰብ፣ጓደኞቻቸው፣ጋዜጠኞች፣ዲፕሎማቶችና የወጣቶች ደጋፊዎች በአጠቃላይ ወደ ሦስት መቶ የሚጠጋ ሰው ከችሎት ውስጥ የሚሰማውን አዲስ ነገር ለመጠበቅ በግቢው ውስጥ ቆመው ነበር፡፡ ከጠዋቱ አራት ሰዓት አካባቢ የእስረኞቹ ጠበቃ አቶ አመኃ መኮንን ተጠርተው የመዝግብ ቤት ጸሐፊዋ ስለሌለች ችሎቱ ለከሰዓት በኋላ እንደተዛወረ ይነገራቸዋል፡፡ እርሳቸውም ችሎቱን ለመከታተል ለቆመው ሰው መልዕክቱን ያስተላልፋሉ፡፡ ጥቂት ሰዎችም ይህን መልዕክት ሰምተው ግቢውን ለቀው ይወጣሉ ብዙኃኑ ግን እዛው እንደቆሙ መጨረሻውን ለማየት መጠባበቅ ይጀምራሉ፡፡


ሠላሳ ደቂቃ ያህል እንደተቆጠረ የእስረኞቹ መምጣት በጉምጉምታ መወራት ጀመረ፡፡ሁሉም ሰው ወደ ጓሮው በር ዐይኑን ተክሎ ቀረ፡፡ አቤል ዋበላ፣በፍቃዱ ኃይሉ እጃቸውን በሰንሰለት እንደታሰሩ ማኅሌት ፋንታሁ ከካቴና ውጪ ኾና እንደተለመደው በከፍተኛ የፖሊስ ጥበቃ ታጅበው ወደ ፍርድ ቤት ግቢ ውስጥ ዘለቁ፡፡ ወጣቶቹ ወደ ግቢው ፊታቸው ላይ የጥንካሬ መንፈስ የነበረ ሲኾን ተሰበሰበውም ሕዝብ በጭብጨባ ነበር የተቀበላቸው፡፡በዚህ መካከል እስረኞቹን አጅበው የመጡት ፖሊሶች ወደተሰበሰበው ሰው ዘለው በመግባት ፎቶ ስታነሳ ነበር ያሏትን ምኞት መኮንንን (የሰማያዊው ፓርቲ አባል) የተባለች ወጣት የያዘችውን ስልክ ቀምተው እየጎተቱ ወሰዷት፡፡ፖሊሶች በወጣቷ ላይ የሚፈጽሙት ማንገላት ያስቆጣው ዮናታን ተስፋዬ የተባለ ሌላ ወጣት ድርጊቱን በማውገዝ ለመገላገል ሲጠጋ እርሱንም ጨምረው ወስደውታል፡፡
ፍርድ ቤቱ ይህን ችሎት ማየት ከጀመረ ወዲህ እስረኞቹን አጅበው የሚመጡት ፖሊሶች ቀጠሮ ባለ ቀን ሁሉ ችሎት ለመከታተል የሚመጣውን ሰው ሲያንገላቱ፣ሲሰድቡና ሲዘልፉ ልክ እንደ መብታቸው የሚቆጥሩት ሲኾን እዛ ግቢው ውስጥ የተገኘው ሰው ችሎት ውስጥ ገብቶ በሚገባ መቀመጫ ቦታ ተሰጥቶት ችሎት የመከታተል መብት እንዳለው ቅንጣት ታክል አስበውት የሚያውቁ አይመስል፡፡ እንዲኹም ከችሎቱ ውጪ ፍርድ ቤት ግቢ ውስጥም ቢኾን ‹‹ፎቶ ማንሳት ክልክል ነው›› የሚል ማስጠንቀቂያ እስካልተለጠፈ ድረስ ከሁለት ሰው በላይ የኾነ ማንም ሰው የተሰበሰበበት ቦታ ላይ ፎቶ የማንሳት ሙሉ መብት እንዳለ የሚያውቁ አይመስሉም፡፡ በአጠቃላይ በዛ ቦታ ላይ ከእነርሱ ውጪ ሌላ ሰው የመቆም መብት ጭምር እንደሌለው ጠንቅቀው ስሚያውቁ ወደ ተሰበሰበው ሰው ተመልሰው፤‹‹ሁላችሁም ግቢውን ለቃችሁ ውጡ›› ሲሉ ትእዛዝ ሰጡ፡፡
ከፊት ለፊት ቆመው የነበሩት ሰዎች ከግቢው ላለመውጣት እንቢተኝነታቸውን አሳዩ፡፡በተለይ በእስር ላይ የምትገኛው ጋዜጠኛ ርዕዮት ዓለሙ እህት እስከዳር ዓለሙ፣አባቷ አቶ ዓለሙ እና ሌሎች ወጣቶች አንድ ላይ ኾነው ግቢ ውስጥ መቆም መብት እንዳላቸው በመግለጽ ለመውጣት ፍቃደኛ ሳይኾኑ ቀሩ፡፡ የፖሊሶቹ ማስፈራሪያና ዘለፋ ግን ቀጠለ ሕዝቡ ግቢውን ለቆ የማይወጣ ከኾነ አድማ በታኝ ፖሊስ እንደሚጠሩ ጭምር በመግለጽ ማስፈራራት ቀጠሉ፡፡ፎቶ ማንሳት የተከለከለ እንደኾነ እና እንኳን ሰውን መሬቱንም ጭምር ማንሳት እንደማይቻል በማስፈራራት ጭምር በመግለጽ ሰውን ከግቢው ውስጥ ገፍተው ወደ ውች አስወጡት፡፡
ግንቦት ዘጠኝ ቀን 2006 ዓ.ም ውሎ በነበረውና ከዚያም ቀጥሎ በነበረው ችሎት ላይ እያንዳንዱ ተጠርጣሪ የወከለው ቤተሰብ አባል ወደ ችሎት እዲገባለት ተደርጎ የነበረ ሲኾን አሁን ግን ይህም መብት ተከልክሎ ችሎት ውስጥ በእስረኞቹ በኩል ከጠበቃቸው ከአቶ አመሐ መኮንን በስተቀር ማንም ችሎት ሳይገባ ቀርቷል፡፡ችሎት ከገቡም በኋላ ፖሊስ በተጠርጣሪዎቹ ላይ ተጠማሪ ሃያ ስምንት ቀን እንዲፈቀድለት የጠየቀ ሲኾን ፍርድ ቤቱ፤‹‹ከዚህ በኋላ የሚሰጣችሁ ሃያ ስምንት ቀን የለም ዐሥራ አራት ቀን ይበቃችኋል፡፡ ችሎቱም ከዚህ በኋላ እሁድ ስለማይሰየም ቀኑ አንድ ቀን ተቀይሮ ሰኞ ሐምሎ 7 ቀን 2006 ዓ.ም›› ሲል ቀጠሮ ሰጥቷል፡፡
የጊዜ ቀጠሮው መዝገብ ሲከፈት የአቤል ዋበላ፣በፍቃዱ ኃይሉና የማኅሌት ፋንታሁንን ጉዳይ የያዘው መዝገብ ከሌሎቹ ከስድስቱ አስረኞች ጋራ በአንድ ቀን ይለያይ የነበረ ሲኾን በመካከሉ አንዲት ዳኛ የሃያ ስምንት ቀን ጥያቄውን ባለመቀበላቸው ጉዳዩ በዐሥራ አምስት ቀን ተለያይቶ እንደነበር ይታወሳል አሁን ደግሞ መዝገቦቹ መልሰው ተቀራርበዋል፡፡ የስድስቱ ቅዳሜ ሐምሌ 5 ቀን ይታያል የሦስቱ ደግሞ ሰኞ ሐምሌ ሰባት ቀን፡፡
በዛሬው ቀጠሮ በፍቃዱ ኃይሉ ያላመነበትን የእምነት ክህደት በኃይል እንዲፈርም መገደዱን ተናግሯል፡፡ እንደምንጮች ገለጻ ከኾነ አብዛኞቹን እስረኞች በከፍተኛ ጫናና በድብደባ በመርማሪ ፖሊሶች የተረቀቀውንና በእነርሱ ሐሳብ የተዘጋጀ የእምነት ክህደት ቃል ላይ ‹‹የሰጠሁት ቃል የኔ ነው ጥፋተኛ ነኝ›› ብለው እንዲፈርሙ ተደርጓል፡፡
የፍርድ ቤቱ መዝገቡን ማጠጋጋትና የእምነት ክህደት ቃሉ ፊርማ እስረኞቹን ለመክሰስ ዝግጅቱ መጠናቀቁን ማሳያዎች በሚል በሕግ ባለሞያዎች ተገምቷል፡፡
(ፎቶዎቹ ከታምሩ ጽጌ ገጽ ላይ የተገኙ ናቸው)

ሰርካለም ፋሲል በቴዎድሮስ ባህሩ ላይ የመሰረተቻቸው ክሶች፣

June 28/2014
የህወሐት ገዥ አካል እርሷን እና ባለቤቷን እስክንድር ነጋን ወደ እስር ቤት እስከወረወረበት ጊዜ ድረስ በኢትዮጵያ የመጀመሪያዋ ሴት ጋዜጠኛ እና አሳታሚ ሆና ስትሰራ በቆየችው ሰርካለም ፋሲል በቴዎድሮስ ባህሩ ላይ በጣም ጠንካራና ማስረጃ የሞላው ክስ አቅረባለች፡፡ ሁለቱም ሰርካለም እና እስክንድር (በአሁኑ ጊዜ በሀሰት የሸፍጥ ክስ ተመስርቶበት የ18 ዓመታት እስራት ተበይኖበት ከመሀል ከተማ በጥቂት ኪሎ ሜትሮች ርቀት ላይ በሚገኘው በታዋቂው የ “መለስ ዜናዊ የቃሊ እስር ቤት”በመማቀቅ ላይ ያለው) በዘመናዊ የአፍሪካ የነጻ ጋዜጠኞች ታሪክ ታይቶ በማይታወቅ መልኩ በገዥው አካል ጥቃት የተፈጸመባቸው እና ከፍተኛ የሆነ ዓለም አቀፋዊ አድናቆትን ያገኙ ሰላማዊ ጋዜጠኞች እስክንድርና ሰርካለም ናቸው፡፡ ባለፉት ሶስት ዓመታት ውሰጥ እስክንድር እያንዳንዱን ታዋቂ እና ታላላቅ ዓለም አቀፋዊ የፕሬስ ሽልማቶች አሸናፊ ነበር :: ከሁለት ሳምንታት በፊት በተወካዩ አማካይነት የተቀበለውን የ2014 ወርቃማ የብዕር የነጻነት ሽልማት ጨምሮ በዓለም ታዋቂና ተወዳጅ ተሸላሚ ሆኗል፡፡ ሰርካለምም እንደዚሁ “ዓለም አቀፍ የሴቶች ሜዲያ ፋውንዴሽን” ከተባለው ዓለም አቀፍ የፕሬስ ድርጅት አደጋ ተደቅኖ ባለበት ሁኔታ የተለዬ ጀግንነትን ለሚያሳዩ ጋዜጠኞች ”ለደፋር ጋዜጠኝነት ሽልማት“ የሚለውን ጨምሮ በርካታ ዓለም አቀፍ የፕሬስ ሽልማቶችን አግኝታለች፡፡ በተቀዳ የድምጽ/ኦዲዮ ቃለ መጠይቅ ሰርካለም ቴዎድሮስ ባህሩ በቀላሉ “ትዕዛዝን ብቻ በመቀበል” የሰራ አይደለም፡፡ ይልቁንም ከፍርድ ቤቶች ውጭ ወደ እስር ቤት እንዲገባ እና እንዲወጣ ትዕዛዝ ከሚሰጡት ሰዎች አንዱ ነበር ብላለች፡፡ ሰርካለም በተጨባጭ እንዳስቀመጠችው ባህሩ ባለቤቷን የገዥውን አካል ትዕዛዝ ተቀብሎ ከመተግበርም ባሻገር “ሆን ብሎ እና ስሜታዊነት በተሞላበት ሁኔታ” ሲያሰቃየው እንደደነበረ ገልጻለች፡፡ እንደ ሰርካለም አባባል ከሆነ ባህሩ ቁጡ፣ ጨካኝ፣ ችግር ፈጣሪ፣ ምህረት የለሽ እና ሩህሩህነት የማይሰማው አረመኔ አቃቤ ህግ ነበር ብላለች፡፡ እንደ ባለሙያ ዓቃቤ ህግ የሚገባውን ህጋዊ ስርዓት ተከትሎ የሚሰራ ሳይሆን እንደ ፖለቲካ አቃቤ ህግ ተከላካዮችን ያድን ነበር፡፡ ባህሩ ተከላካዮችን አሳንሶ ለማሳየት በፍርድ ቤቱ ችሎት ፊት ሁሉንም አጋጣሚዎች ሁሉ ያደርግ ነበር፡፡ ተከላካዮች ምንም ዓይነት ወንጀል ያልሰሩ ነጻ መሆናቸውን ሊያስረዱ የሚችሉ ሰነዶችን እና ምስክሮችን በሚያቀርቡበት ጊዜ ሁሉ እነዚህን በሚያስተባብል መልኩ ተቃውሞዎችን እያቀረበ ይከላከል ነበር፡፡ ተከላካዮች ፍትሀዊ ብይን እንዳያገኙ እና ማለቂያ በሌለው ረዥም ቀጠሮ እየተመላለሱ እንዲጉላሉ በማሰብ እንዲሁም የፍርድ ሂደቱን ስርዓት በማጣመም ከፍትህ አካላት የአሰራር መርህ ውጭ በሆነ መልኩ ፍትህን ሲያዛበ ነበር፡፡ የጥፋተኝነት ውሳኔ ለማሰጠት በማሰብ የተፈበረኩ እና የሀሰት ማስረጃዎችን ያቀርብ ነበር ብላለች፡፡ ሰርካለም በተለየ መልኩ ቴዎድሮስ ባህሩ በእራሱ አቅም እና እንደ መንግስት ዓቃቤ ህግ እያወቀ ሆን ብሎ እና የያዘውን ስልጣን ለእኩይ ተግባር በማዋል በእርሷና በባሌቤቷ የክስ ሂደት ላይ የህግ የበላይነትን ሲያጣምም ቆይቷል በማለት ውንጀላ አቅርባበታለች፡፡ እ.ኤ.አ በ2011 ባህሩ በባለቤቷ ላይ መሰረተ ቢስ ክስ በመመስረት፣ የሀሰት ማስረጃ እና የሀሰት ምስክር በማቅረብ እውነታውን እያወቀ ሆን ብሎ ሲያጣምም ነበር በማለት ወንጅላዋለች፡፡ ሰርካለም ውንጀላዋን በመቀጠል ባህሩ እስክንድርን የግንቦት ሰባት ድርጅት አመራራ በመሆን ወጣቶችን እየመለመለ ለሽብር ጥቃት ሲዳርግ ነበር ብላለች፡፡ ባህሩ ይህንን ውንጀላ ለማስተባበል የሚያስችል ምንም ዓይነት ማስረጃ ለማቅረብ አልቻለም፡፡ ሆኖም ግን የሸፍጥ ስራውን ለማከናወን ከዳኞች ጋር የሸፍጥ ዱለታ በማካሄድ ጥፋተኛ እንዲባል አስደርጓል፡፡ ሰርካለም ባህሩ እና ብርሀኑ ወንድምአገኝ የተባሉ ሁለት ዓቃብያነ ህጎች በግል የቤተሰቦቿን ንብረቶች፣ ቤቶቻቸውን፣ መኪኖቻቸውን እና ሌሎችን የግል መጠቀሚያ ቁሳቁሶችን ጨምሮ ከህግ አግባብ ውጭ እንዲነጠቁ በማድረጉ ሂደት ላይ ተባባሪ ነበሩ በማለት ውንጀላ አቅርባባቸዋለች፡፡ ባህሩ እያወቀ ስልጣኑን ከህግ አግባብ ውጭ በመጠቀም ሆን ብሎ እና ሌሎችን የኢትዮጵያን የነጻውን ፕሬስ ጋዜጠኞች ለማጥቃት እንደ ሰርካለም አባባል ዓለም አቀፍ የፕሬስ አሸናፊ ተሸላሚ የሆኑትን እነ ርዕዮት ዓለሙ፣ ውብሸት ታዬ እና ሌሎችም ፍትሀዊ ዳኝነት እንዳያገኙ በማድረግ ደባ ፈጽሟል ብላለች፡፡ ሰርካለም በቴዎድሮስ ባህሩ ላይ ያቀረበችው ውንጀላ በተለይም የህግ የበላይነትን ከማስጠበቅ አኳያ እና የመንግስት ዓቃብያነ ህጎች ንጹሀን ዜጎች የሰብአዊ መብት ደፍጣጮች ሰለባ እንዳይሆኑ በመከላከል ሂደት ላይ የሚጫወቱትን ቁልፍ ሚና በሚመለከት በርካታ የህግ ጥያቄዎች እንዲነሱ አድርገዋል፡፡ ዓለም አቀፍ የሰብአዊ መብት ህግ ዓቃብያነ ህጎች የሰብአዊ መብት ጥበቃ ንቁ ተከላካይ መሆን እንዳለባቸው እና የአገር እና ዓለም አቀፍ ህጎች ታማኝነት እና የሰብአዊ መብት መርሆዎች በከፍተኛ ደረጃ መጠበቅ እንዳለባቸው ይጠይቃል፡፡ ዓቃብያነ ህጎች ለፍትሀዊ ዳኝነት ሂደት እና ለፖለቲካ ዓላማ ሲባል ኃላፊነቶቻቸውን በአግባቡ ሳይወጡ የሚቀሩ ቢሆን የህግ የበላይነት መርሆዎችን ብቻ አይደለም እየጣሱ ያሉት፣ ሆኖም ግን ቆመንለታል የሚሉትን የፍትህን ጠቅላላ መጨንገፍ የሚያመላክት ስለሆነ የእነርሱ መኖር በእጅጉ አስፈላጊ ነገር ነው፡፡ ሁለቱም ዓለም አቀፍ የሰብአዊ መብቶች ድንጋጌ እና ዓለም አቀፍ የሲቪል እና የፖለቲካ መብቶች ስምምነቶች/ሲፖመስ (ዩናይትድ ስቴትስ ሲፖመስን በኢትዮጵያ ህገመንግስት አንቀጽ 13(1)) ላይ የተቀመጠውን “እያንዳንዱ ሰው በነጻ እና ገለልተኛ በሆነ የፍትህ አካል ችሎት ፍትህን የማግኘት እና የመደመጥ መብት እንዳለው እና ማንኛውም በግለሰቦች ላይ የሚመሰረትን የወንጀል ክስ ለመከላክል መብት እንዳለው የሚደነግገውን እና እ.ኤ.አ በ1992 ያጸደቀችውን፣(ሰፖመስ በአንቀጽ 14፡ የአፍሪካ ቻርተር ሰዎች እና በህዝቦች መብቶች (አቻሰህመ) ከአንቀጽ 6-8 የተዘረዘሩትን መመልከት ይቻላል)፡፡ የሮማ ዓለም አቀፍ የወንጀለኞች ፍርድ ቤት (አይሲሲ) የወንጀለኞች ፍትህ የማግኘት መብት መርሆዎችን በግልጽ ያስቀምጣል (ከአንቀጽ 22-33) እና የፍትሀዊ ዳኝነት (ከአንቀጽ 62 – 67) በግልጽ ተመልክቷል፡፡ ለሰብአዊ መብት ድፍጠጣ ሰላባዎች ካሳ ዓለም አቀፍ የሰብአዊ መብቶች ህግ እና ዓለም አቀፍ የሰብአዊ መብቶች ህግ መጣስን አስመልክቶ (በተባበሩት መንግስታት የጠቅላላው ጉባኤ የዴሴምበር 16/2005 ጉባኤ ውሳኔ ቁጥር 60/147) እንደሚገልጸው መንግስታት በሰብአዊ መብት ድፍጠጣ ወንጀል ፈጽመዋል በሚል የተጠረጠሩትን እና ዓለም አቀፍ የሰብአዊ መብቶችን ጥሰዋል የሚባሉትን መብት ደፍጣጮች የመዳኘት ኃላፊነት እንዳለባቸው በግልጽ ተደንግጓል፡፡“በሰው ልጆች ላይ ወንጀልን ፈጽመው በዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ ተደብቀው በሚገኙ የኢትዮጵያ ወንጀለኞች ላይ ጥቆማ እንዲደረግ የቀረበ ጥሪ፣ እ.ኤ.አ ጃንዋሪ 2012 “የአፍሪካ አምባገነኖች፡ የትም ሮጠው ሊያመልጡ አይችሉም፣ የትም ተደብቀው ሊያመልጡ አይችሉም!“ በሚል ያቀረብኩት ፅሁፍ በኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶችን ደፍጥጠው ወደ ውጭ በመኮብለል በአሁኑ ጊዜ በአሜሪካ እየኖሩ የሚገኙትን መብት ደፍጣጮች አሳድዶ በማደን ስማቸውን እና ያሉበትን ልዩ ቦታ ለአሜሪካ ባለስልጣኖች ጥቆማ በመስጠት የዜግነት ግዴታዎቻችሁን እንድትወጡ እና የወገኖቻችሁ ደም ደመከልብ ሆኖ እንዳይቀር የሚል ጥሪ አስተላልፌ ነበር፡፡ በአሁኑ ጊዜ እየተጠናከሩ በመጡት ምርመራዎች እና የሰብአዊ መብቶችን በመደፍጠጥ ወደ አሜሪካ በማታለል እና በህገወጥ መልክ የገቡትን ወንጀለኞች አሳድዶ በመያዝ በተለይም ለአሜሪካ ባለስልጣኖች ለህግ ማቅረብ በጣም አስፈላጊ ጉዳይ ነው፡፡ እነዚህን የሰብአዊ መብት ደፍጣጮች ለዜግነት እና ለጉምሩክ አስፋጻሚ ፣ ለአገር ውስጥ ደህንነት ጉዳይ ፣ ለሰብአዊ መብት ደፍጣጮች እና ለጦር ወንጀለኞች ቡድኖች እና ለብሄራዊ ደህንነት የምርመራ ክፍል መ/ቤቶች መጠቆም ትችላላችሁ፡፡ ያሜሪካ መንግስት የጦር ወንጀለኞች፣ የዘር ማጥፋት ወንጀለኞች፣ የአሰቃዮች እና ሌሎች በዓለም ላይ ግጭትን ሊያመጡ የሚችሉ የሰብአዊ መብቶች ደፍጣጮች ኮሚሽን መደበቂያ ገነት እንዳትሆን ለመከላከል ጠንካራ ምርመራዎችን ያደርጋል፡፡ የውጭ ተጠርጣሪ የጦር ወንጀለኞች፣ አሰቃዮች እና የሰብአዊ መብት ድፍጣጮች ዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ የግዛት ክልል ውስጥ መኖራቸው በሚታወቅበት ጊዜ የምርመራ ቡድን ሙሉ የህግ ኃይሉን እና ስልጣኑን በመጠቀም ለማጣራት፣ ለመዳኘት እና በሚቻልት ሁኔታ ሁሉ እንደዚህ ያሉ ሰብአዊ መብት ደፍጣጮችን ከአሜሪካ ለማስወገድ ጥረት ያደርጋል፡፡ ባለፉት አስርት ዓመታት ያሜሪካ መንግስት በመቶዎች በሚቆጠሩ ከሰብአዊ መብት ጥሰት ጋር በተያያዘ መልኩ በወንጀለኛ እና/ወይም ስደተኞች ምርመራ ላይ ስኬታማ ሆኗል፡፡ የዚህ ቡድን የዳታ መሰረት በርካታ የታወቁ ተጠርጣሪ የሰብአዊ መብት ደፍጣጮችን ስም ዝርዝር አካትቶ ይዟል፡፡ የዳታ ቋቱ የታወቁ የሰብአዊ መብት ደፍጣጮች ወደ አሜሪካ እንዳይገቡ ለማድረግ ጠቃሚ መሳሪያ ሆኖ ያገለግላል፡፡ በአሁኑ ጊዜ ዜጉአ ወደ100 አካባቢ ከሚሆኑ ከተለያዩ አገሮች የመጡ በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ የሰብአዊ መብት ደፍጣጮች ላይ ክትትል በማድረግ ላይ ይገኛል፡፡ ባለፉት ስምንት ዓመታት በመቶዎች የሚቆጠሩ ከሰብአዊ መብት ድፍጣጮች እና ከተለያዩ የወንጀለኛ እና/ወይም ከስደተኝነት ጋር በተያያዘ መልኩ በቁጥጥር ስር አውሎ ሌሎች በመቶዎች የሚቆጠሩትን ታዋቂ ወይም ተጠርጣሪ ግለሰቦችን ደግሞ ከዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ በማስወጣት ወደ አገራቸው እንዲጋዙ አድርጓል፡፡ በሰው ልጆች ላይ ወንጀልን የፈጸሙ እና በአሜሪካ እየኖሩ ያሉ የኢትዮጵያወንጀለኞች ለምርመራ ለዜጉአ ሰመደጦወቡ ጥቆማ መቅረብ ይኖርባቸዋል፣ በኢትዮጵያ በሰው ልጆች ላይ የተፈጸሙ የሰብአዊ መብት ድፍጠጣዎች እና የጦር ወንጀሎች መረጃዎች በተሟላ ሁኔታ ተተንትነው እና ተጠቃለው ተዘጋጅተው ተይዘዋል፡፡ እ.ኤ.አ በ2007 በኢትዮጵያ ያለው የህወሐት ገዥ አካል አጣሪ ኮሚሽን ባቀረበው ዘገባ መሰረት የ2005 ድህረ ምርጫ ውዝግብን ተከትሎ በአገሪቱ ውስጥ ከህግ አግባብ ውጭ በዘፈቀደ 193 ሰላማዊ ዜጎች የተገደሉ፣ ሌሎች 763 ሰዎች ቁስለኛ እና ሌሎች ወደ 30 ሺህ የሚሆኑት ደግሞ ከህግ አግባብ ውጭ ለዘፈቀደ እስራት የተዳረጉ መሆናቸውን በተጨባጭ መረጃ አስደግፎ አቅርቧል፡፡ በዚህ የወንጀል ድርጊት ውስጥ ተዋንያን የነበሩ 237 ግለሰቦች ታውቀዋል፣ እንዲሁም ከዚሁ ጋር ንክኪ ያላቸው ተጠርጣሪዎች ተለይተዋል፡፡ እ.ኤ.አ ዴሴምበር 2003 በኢትዮጵያ በጋምቤላ 424 ንጹሀን ዜጎች ከህግ አግባብ ውጭ በዘፈቀደ ለህወሐት ታማኝ በሆኑ የደህንነት ኃይሎች ተገድለዋል፡፡ በኦጋዴን ላይ በሚደረገው ጭቆና እ.ኤ.አ በ2008 ሂዩማን ራይትስ ዎች ባወጣው ዘገባ መሰረት “150 የተገደሉ ግለሰቦች“ እና ሌሎች 37 ተጨማሪ ሰላማዊ ዜጎች በጦር ወንጀለኝነት ተጠያቂ በሚሆኑ በኢትዮጵያ ወታደሮች ትዕዛዝ እና ተሳታፊነት በተደረገ ጥቃት የተገደሉ ሰዎች ስም ዝርዝር ተመዝግቦ ተይዟል፡፡ ይህንን የጦር ወንጀል የሚያወቁት ወይም ደግሞ እንደዚህ ያለ ወንጀል እንደሚፈጸም ማወቅ ያለባቸው ሆኖም ግን ምንም ዓይነት እርምጃ ያልወሰዱ ከፍተኛ የጦር መኮንኖች እና የሲቪል ባለስልጣኖች እንደ ትዕዛዝ ሰጭነታቸው በወንጀሉ ተጠያቂዎች ናቸው፡፡ በአሁኑ ጊዜ የተስፋፋው እና ስልታዊ በሆነ መልክ በሶማሊ ክልል በእያንዳንዱ መንደር ላይ እየተካሄደ ያለው ከህግ አግባብ ውጭ በዘፈቀደ የሚደረገው ግድያ፣ ማሰቃየት፣ አስገድዶ መድፈር፣ እና አፍኖ መሰወር በስልጣን ላይ ያለው የኢትዮጵያ ገዥ አካል የመጨረሻውን ተጠያቂነት ሊወስድ የሚችልባቸው እና ሊጠየቅባቸው የሚችሉ በሰው ልጆች ላይ እየፈጸማቸው ያሉ ወንጀሎች ጠንካራ ማስረጃዎች ናቸው፡፡ እነዚህ ከብዙው በጥቂቱ የሚጠቀሱ ናቸው፡፡ በዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ ተደብቀው በሚገኙ የኢትዮጵያ ወንጀለኞች ላይጥቆማ ለማድረግ ለምን ተነሳሽነት ማሳየት እንዳለብን፣ ምናልባትም ባለፉት በርካታ ዓመታት በኢትዮጵያውያን/ት ዘንድ በተደጋጋሚነት ሲቀርቡልኝ ከነበሩት ጥያቄዎች ውስጥ “እኔ እንደ ግለሰብ በኢትዮጵያ ያለውን የሰብአዊ መብት ለማሻሻል ምን ማድረግ እችላለሁ?“ የሚሉ ነበሩ፡፡ ኢትዮጵያውያን/ት የኢትዮጵያን የሰብአዊ መብት ደፍጣጮች ለአሜሪካ የዜጎች እና ጉምሩክ አስፈጻሚ የሰብአዊ መብት ደፍጣጮች እና የጦር ወንጀለኞች ቡድን ለምን መጠቆም እንዳለባቸው በማስረጃ እና በመረጃ የተደገፉ በርካታ ምክንቶች አሉ፡፡ 
1ኛ) በኢትዮጵያ ህዝብ ላይ ወንጀል ሰርተው በዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ ሄደው ተደብቀው የሚኖሩትን መጠቆም በምንም ዓይነት ሊታለፍ የማይችል በቀጥታ የጥቃቱ ሰለባ የሆነው የእያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ/ት ወይም ደግሞ በሌሎች ወገኖቻችን ላይ የተፈጸመ ለመሆኑ እውቀቱ ያለው የሞራል ሰብዕና ተግባር በመሆኑ ነው፡፡ በሰው ልጆች ላይ እንደዚህ ያለ ወንጅልን የሚፈጽሙ ወንጀለኞች መጋለጥ እና ከአሜሪካ ህብረተሰብ መካከል መወገድ ይኖርባቸዋል፡፡
2ኛ) በእነዚህ የሰብአዊ መብት ደፍጣጮች ላይ ጥቆማ ማካሄድ በኢትዮጵያ በስልጣን ወንበር ላይ ተጣብቀው ላሉት ባለስልጣኖች አሜሪካ የሰብአዊ መብትን እየደፈጠጡ ለሚመጡ ወሮበላ ወንጀለኞች የሀሰት እና የተጭበረበረ የጥገኝነት ቪዛ እያመጡ በሰላም ለመኖር አሜሪካ በተጨባጭ መደበቂያ ገነት የማትሆን መሆኗን የሚገልጽ ጠንካራ መልዕክት ያስተላልፋል፡፡ እነዚህ ወንጀለኞች አሜሪካ ቢገቡ እንኳ ወደ እስር ቤት እንደሚጋዙ ዝግጅት ማድረግ አለባቸው ምክንያቱም ለፖሊስ ጥቆማ በማቅረብ ለፍትህ ይቀርባሉ፡፡
3ኛ) በዚህ ጥቆማ ላይ የሚደረግ ሰፊ የሆነ ተሳትፎ ኢትዮዮጵያ በስልጣን ላይ ላሉት የገዥው አካል አባላት አስቀያሚ የሆነ የሰብአዊ መብት ጥሰት ፈጽመው ወደ ዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ በመሄድ አሜሪካንን የሚረግጡ ከሆነ በአሜሪካ ባንኮች የደለበውን የባንክ ሂሳቦቻቸውን ብቻ አይደለም የሚያጡት፣ ሆኖም ግን የእራሳቸውን ነጻነትም እንደሚያጡ ጠንካራ የሆነ መልዕክት ያስተላልፋል፡፡ የመጨረሻዎቹን ቀናት በአሜሪካ እስር ቤቶች ሊያሳልፉ እንደሚችሉ ዝግጅት ማድረግ ይኖርባቸዋል፡፡
4ኛ) የኢትዮጵያ የሰብአዊ መብት ደፍጣጮች አሜሪካ የእነርሱ መደበቂያ ገነት ዋሻ እንደማትሆን እሰካመኑ ድረስ በኢትዮጵያ ህዝብ ላይ የሰብአዊ መብቶችን ጥሰት ከመፈጸም እኩይ ተግባራት ይታቀባሉ፡፡ ሁሉም የገዥው አካል አመራር አባላት በሚባል መልኩ እና የእነርሱ ታማኝ ሎሌዎች በአሁኑ ጊዜ ነገሮች በዚህ ሁኔታ የሚቀጥሉ ከሆነ እና በኢትዮጵያ ለውጥ ከመጣ ወደ አሜሪካ የሚያደርጉትን የፍርጠጣ ጉዞ በመሰረዝ ወደ ሌላ አዲስ ቦታ ጉዞ እንደሚያርጉ ይታመናል፡፡ እንደገና ቢያስቡ የተሻለ ይሆናል!
በኢትዮጵያ ወንጀል ፈጽመው ወደ አሜሪካ በመሄድ ተደብቀው የሚኖሩወንጀለኞች እንዳሉ እያወቁ አለመጠቆም እና ለፍትህ እንዲቀርቡ አለማድረግእና እንዲኖሩም መፍቀድ በእራሱ ወንጀል ነው፡፡ ወንጀል ከተሰራ በኋላለወንጀለኞች ተባባሪ መሆን ወንጀል ከመስራት ጋር እኩል ነው፡፡ እነዚህ በሰው ልጆች ላይ ወንጀልን ፈጽመው በአሜሪካን አገር ተደብቀው የሚገኙ ወንጀለኞች ፍትህ እንደዘገዬ ባቡር መሆኑን ሊገነዘቡ ይገባል፡፡ የጥቃት ሰለባዎች ለጥቂት ጊዜ መታገስ ይኖርባቸዋል፣ ሆኖም ግን በመጨረሻው ሰዓት ፍትህ በሙሉ ኃይሉ ታጅቦ ይመጣል፡፡ እ.ኤ.አ ሜይ 23/2014 ከፈለኝ ዓለሙ ወርቁ የተማረው ይህንን ሀቅ ነው፡፡ ያ በአሜሪካ ግልጽ ተደብቆ እየኖረ ያለው እያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ/ት የሰብአዊ መብት ደፍጣጭ በየዕለቱ ሊማርበት የሚገባ አብይ ትምህርት ነው፡፡ ያ ሁኔታ አሁኑ ጊዜ በኢትዮጵያ ሰብአዊ መብትን እየደፈጠጡ ያሉ እና አሜሪካ ሄዶ ከመደበቅ ይልቅ ወደ ሌላ አዲስ ቦታ ለመሸሽ ዕቅድ የሚያወጡት ወንጀለኞች ሊማሩበት የሚገባ ጉዳይ ነው፡፡

ኢትዮጵያዊው-ኖርዌጂያን ኦኬሎ ኦካይ ኦቻላ ”ሞት ሊበየንበት ይችላል” -በሽብርተኝነት ክስ ሞት ተፈርዶባቸው ሞታቸውን የሚጠባበቁ 127 ሰዎች ኣሉ

በኖርዌይ ሃገር ውስጥ በኖርዌጂያንኛ የሚታተመው ዳግብላደት የተባለው ጋዜጣና ድረ-ገጽ ”ኢትዮጵያዊው-ኖርዌጂያን” ኦኬሎ ኦካይ ኦቻላ በሚቀጥለው ሳምንት ሞት ሊበየንበት ይችላል” ሲል ኣውጥቶኣል።

”ባለፈው ሳምንት ለማወቅ እንደተቻለው ዕድሜው 52  የሆነና  ኦኬሎ ኦካይ ኦቻ  የተባለ ኖርዌጂያን ኢትዮጵያ ውስጥ በሽብርተኝነት ተከሶ በእስር ላይ ይገኛል።” tiltalt for terror በማለት የጀመረው የኖርዌዩ ዳግብላደት ሲቀጥልም…”የኢትዮጵያ መንግስት ቃለ ኣቀባይ እንደሚለው ገንዘብ ኣሰባስቦና ኣጥቂ ቡድን መልምሎ ኣደጋ ለማድረስ ሲሞክር ያዝነው በማለት መከሰሱን ያትትና በበኩላቸው የኖርዌዩ የሰብኣዊ መብት ጥበቃም ሆኑ የዓለም ኣቀፉ ሰብኣዊ መብት ተሟጋቾች ድርጊቱን በጥብቅ ያወገዙት ሲሆን፣ ኣያይዘውም ለዚሁ ድረ-ገጽ ታሳሪው ግለሰብ ያለበት ሁኔታ ከወትሮው የከፋ እንደሆነም ስጋታቸውን እንደገለጹለት ያወሳል።

 ኢትዮጵያንም ሆነ የቀድሞው የጋምቤላ ክልል ፕሬዚዳንት፣ በኣሁኑ ወቅት በማዕከላዊ ወንጀል ምርመራ ውስጥ የሚገኙትን  ኦኬሎ ኦካይ ኦቻ ”በሚገባ ያውቃሉ” ያሉዋቸውን የሰብኣዊ መብት ተሟጋችና ኖርዌጂያን ፈሊክስ ሆርነ ን  ኣነጋግሮ ድረ-ገጹ ያገኘው መልስ ”ኖርዌጂያኑን ኦኬሎ በሚቀጥለው ሳምንት የሚሰየመው ችሎት ሞት ሊበይንበት ይችላል” በማለት የገለጹ ሲሆን ኣክለውም፣

”በሃገሪቷ ውስጥ በሽብር ወንጀል የሚከሰሱት ዜጎች የሚገጥማቸው የሞት ፍርድ ነው። ነገር ግን እነዚህ ሞት የሚፈረድባቸው ዜጎች ምንም ማስረጃ ያልቀረበባቸው ናቸው። በሽብር ክስ ስለተከሰሱ ብቻ ዕድላቸው ይሄው ነው። በሞት ቀጠና የሚገኙትን ዜጎች የሚዘግበው ዓለም ኣቀፉ ድርጅት በኢትዮጵያ በእስር ቤት ውስጥ በሞት ቀጠና (ሴል) የሚሰቀሉበትን ወይም የሚገደሉበትን ጊዜ የሚጠባበቁ 127  ዜጎች  ይገኛሉ ሲል ፈሊክስ ሆርነ ለድረ- ገጹ ገልጸዋል።

 ሌላው ኣምነስቲ ኢንተርናሽናል ውስጥ የሚሰሩት ጌራልድ ካዶርድ ”የኢትዮጵያ መንግስት ኦኬሎን እንደከሰሰው በሽብር ወንጀል ጦር ሲመለምልና ሲያደራጅ ኣግኝቶት ከሆነ፣ የሞት ቅጣት ይበይኑበታል የሚለው ስጋቴ ነው።የፍርድ ሂደቱን እንደምናየው የሞት ቅጣቱ በፍርድ ቤቱ ይለወጣል የሚል ዋስትና የለንም።” ኣያይዘውም ባለፈው ዓመት 8 ጋምቤላ ውስጥ ያሉ የተቃዋሚ ድርጅት ኣባላቶች በሽብርተኝነት ከሰዋቸውና የሞት ፍርድ በይነውባቸው ሞታቸውን በመጠባበቅ ላይ ናቸው።”

 ጭፍጨፋ

ኦቻላ ከሽብርተኛ ጋር ግንኙነት እንዳለው ኣላውቅም። ነገር ግን በጋምቤላ ውስጥ መንግስትን የሚቃወም ጠንካራ ተቃዋሚ ድርጅት የለም። መንግስትን ለመቃወም የሚነሱትንም ሽብርተኛ የሚል ስም በክልሉ መንግስት ይለጠፍባቸዋል።

 ኦቻላ የጋምቤላ ክልል ፕሬዚዳንት የነበረ ጊዜ፣ massakre 13. desember 2003. የ 1000 በላይ  የኣባወራዎች መኖሪያ ቤቶች በገዥው ስርዓት ወታደሮች ሲቃጠልና ከ400 የኣኙዋክ ንጹሃን ተወላጆች በጥይትና በስለት ሲታረዱ በስፍራው  ነበር። ይሄንንም ተከትሎ ወደ ደቡብ ሱዳን ስልጣኑን በመተው መሰደዱንና ከዚያም ከቤተሰቡ ጋር  በኖርዌይ ”ትሮንዳሄም” በተባለ ቦታ  በስደተኝነት በመግባትና ፈቃድ ጠይቆ በ2009 ዓ.ም የኖርዌጂያን ዜግነት ተሰጥቶት ነበር።

  ቢሆንም  ከ 2012 ጀምሮ በጋምቤላ ውስጥ በሚከናወነው ሁኔታዎች ይረበሽ ነበር። በዚህም የተነሳ ወደዚያው ኣቅንቶኣል።ማድረግ ግን ኣልነበረበትም።በኣንድ ወቅት በክረምት ወራት የሱዳን የመረጃና ደህንነት ሰራተኞች በሱዳን ጁባ ውስጥ ያለን ኣንድ ሆቴል በድንገት ከበቡት። ከዚያም በውስጡ የነበሩትን የሱን ጓደኞች  ኣስረዋቸው ወደ ኢትዮጵያ  ልከዋቸዋል በማለት ድረ- ገጹ ኣትቶኣል።

ቶርቸር 

በኣሁኑ ሰዓት ኦኬሎ በእስር ቤት ውስጥ ባልተረጋገጠ መረጃ ውስጥ ይገኛል። ይህ ኖርዌጂያን በምን ሁኔታ ላይ እንደሚገኝ ማወቅ ኣይቻልም።በኢትዮጵያ ውስጥ በሽብርተኝነት በእስር ቤት ውስጥ ሆኖ  የእናትነት እንክብካቤን ማግኘት ህልም ነው።እስረኞች ለቶርቸርና ስቃይ የተጋለጡ  መሆናቸውን ፈሊክስ ሆርነ  ለድረ-ገጹ ኣስረድተዋል።

የኦኬሎን የፍርድ ሁኔታ በኢትዮጵያ ውስጥ የሚገኘው ሪፖርተር የተሰኘው  ጋዜጣ ችሎቱ  ጁላይ 1 ይውላል ብሎ ቢገልጽም፣ የእኛ Dagbaldet በሲዊድን ያለውን የኢትዮጵያ ኣምባሳደር ለማግኘት ሞክረን ያልተሳካልን ሲሆን፤ ዓለም ኣቀፉን የሰብ ኣዊ መብት ተሟጋች ድርጅትንም ሆነ በኣዲስ ኣበባ ካለውም የኖርዌይ ኤምባሲ ትክክለኛ የችሎት ጊዜውን ማረጋገጥ ኣልተቻለም።

የኖርዌይ የውጭ ጉዳይም ለኣንድ ኣዲስ ኖርዌጂያን በኣደጋ ውስጥ በሚሆንበት ጊዜ፣ ወይም ኣደጋ በገጠመው ወቅት እንዴት መከላከል  እንዳለበት ከድረ- ገጹ ለቀረበላቸው ጥያቄ ምላሽ መስጠት ኣልፈለጉም።ድረ- ገጹ   ምላሽ በማጣቱም ይመስላል በኮንጎ ውስጥ ኖርዌጂያዊው Joshua French  በሞት ሲቀጣና፣  Shahid Azim  በኣስገድዶ መድፈር ወንጀል ፖኪስታን ውስጥ ተይዞ ሞት ሲፈረድበትም ኣላስጣሉትም በሚል ኣጣቅሰው ያለፉት። ቢሆንም ይላሉ የውጭ ጉዳይ ቃል ኣቀባይ ፍሮደ ኣንደርሰን፥ እስከኣሁን ከተከሳሹ ስለ ፍርድ ውሳኔውንም  ሆነ  ስለ ችሎቱ ቀን የምናውቀው የለም በማለት ገልጸዋል።

በኢትዮጵያ ያለው የኖርዌይ ኣምባሳደር  ኦኬሎ ኦካይ ኦቻላን በተመለከተ ተደጋጋሚ  ጥያቄዎችን ለኢትዮጵያ መንግስት ኣቅርቦኣል። ኦኬሎ ያለበትን ሁኔታ፣ የፍርድ ሂደቱን ለመከታተልና በእስር ቤት ለመጎብኘት፣ ቢሆንም  ከኢትዮጵያ መንግስት ምንም  ምላሽ  ኣልተገኘም። የኖርዌይ የውጭ ጉዳይ ቢሮ ሁኔታውን በኣደገኛነት እንደሚያዩትም ሳይገልጹ ኣላለፉም።

ባለፈው ሳምንት  የኦኬሎ ባለቤት ኦባ ኦድዋ ኦመት kona Obo Adwo Omot fram i Dagbladet  ”… ባለቤቴ ሽብርተኛ ሳይሆን የፖለቲካ እስረኛ ነው” በማለት ገልጻ ነበር። ይህችው የ ኣራት ልጆች እናት የሆነችው ባለቤቱ ባለፈው ሳምንት እንደገለጸችው፣ ”…በኣሁኑ ሰዓት በዚህ ጠባብ ክፍል ከኣራት ልጆቼ ጋር እገኛለሁ። ምንም የማውቀው ነገር የለም። ባለቤቴም የሚያውቀው ነገር የለም። የኖርዌይ መንግስት የተቻለውን ሁሉ ኣድርጎ ባለቤቴን ከእስር እንዲያስወጡልኝ እማጸናለሁ በማለት ነበር የገለጸችው።

በአ.አ ዩኒቨርሲቲ 52 ተማሪዎች በ”ዲሲፕሊን” ሰበብ ፖለቲካዊ ክስ ተመሰረተባቸው (ዝርዝራቸውን ይዘናል)

June 28/2014

ዘ-ሐበሻ
በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የመብት ጥያቄ አንስተው በሃገራዊ ጉዳይ ነቃ ያለ ተሳትፎ የሚያደርጉ 52 ተማሪዎች ላይ የዲሲፕሊን ክስ መመስረቱ ተሰማ። የዲሲፕሊን ክስ የተመሰረተባቸውን ተማሪዎች ስም ዝርዝር የያዘውን ወረቀት በማህበራዊድረገጾች ላይ የለቀቁት የዩኒቨርሲቲው ተማሪዎች ክሱ የተመሰረተባቸው ሰኔ 21 ቀን 2006 ዓ.ም ከጠዋቱ በ2 ሰዓት በተማሪዎች ጽ/ቤት እንዲገኙ ት ዕዛዝ ተሰጥቷል።

ምናልባትም እነዚህ በኢትዮጵያ ወቅታዊ ሁኔታ ላይ ትኩረት አድርገው የሚ ንቀሳቀሱት ተማሪዎች ላይ በዲሲፕሊን ሰበብ ፖለቲካዊ እርምጃ ሊወሰድባቸው እንደሚችል የቅርብ ምንጮች ለዘ-ሐበሻ ያስታወቁ ሲሆን ዩኒቨርሲቲው ይህን እርምጃ ከወሰደ ሌላ የተማሪዎች አመጽ እንዲነሳ ምክንያት ሊሆን እንደሚችል ታዛቢዎች ይናገራሉ። በዲሲፕሊንክ ክስ ሰበብ የፖለቲካ እርምጃ ሊወሰድባቸው የተዘጋጁት ተማሪዎች ስምዝርዝር የሚከተለው ነው፦

የኢትዮጵያ ሕዝብ አርበኞች ግንባር ሠራዊት በወልቃይት ድል ተቀዳጀ!

አምባገነኑ የወያኔ አገዛዝ የይስሙላውን ምርጫ በመጪው ዓመት እንደተለመደው ግልጽና ፍትሃዊ ባልሆነ መልኩ ለማከናወን ሲል ገና ከአሁኑ ለለውጥ የተነሳሱ ዜጎችን በማሰርና በማሳደድ ብሎም ደብዛቸውን እያጠፋ በሚገኝበት በአሁኑ ወቅት የኢትዮጵያ ሕዝብ አርበኞች ግንባር ሠራዊት የወገን ደራሽ ጥቃቱን በጎጠኛው ቡድን ታጣቂዎች ላይ መውሰዱን ቀጥሏል።
በሰኔ 16/2006 ዓ/ም በወልቃይት አድነጣ በተሰኘ ስፍራ በስርዓቱ የሚሊሻ ታጣቂ ላይ በወሰደው ወታደራዊ እርምጃ አስራ ስምንት(18) ገድሎ ሁለት(2) ማርኳል የምርኮኞቹ ስም1ኛ- ቻለው ሲሳይ 2ኛ- ተጫነ ንጉሱ ሲሆኑ ሠራዊቱ ለሁለቱም ምርኮኞች ስለወቅቱ የኢትዮጵያ ሁኔታና ስለ ድርጅቱ አላማና ግብ በማስተማር ለቋቸዋል።
ይህ በእንዲህ እንዳለ በሰኔ 18/2006 ዓ/ም ነበልባሉ የኢትዮጵያ ሕዝበ አርበኞች ግንባር ሠራዊት ከወያኔው የልዩ ሃይል ታጣቂ ጋር በወልቃይት አወርቂ በተባለ ቦታ ከጠዋቱ 1 ሰዓት እስከ 5 ሰዓት ለአራት ሰዓት ያህል ባካሄደው እልህ አስጨራሽ ውጊያ ሰላሳ ስድስት(36) ገድሎ አርባ ስምንት(48) በማቁሰልና የተለያዩ የጦር መሳሪያዎችን ከነመሰል ጥይቶቻቸውና ትጥቃቸው ጋር ማርኳል።
ውጊያው በተካሄደበት አከባቢ የሚገኙ ነዋሪዎችና በ2007 ዓ/ም ይደረጋል ተብሎ በሚጠበቀው የምርጫ ድራማ ሳቢያ ከፍተኛ እንግልትና ስቃይ እየደረሰባቸው የሚገኙ ወገኖች የተሰማቸውን ደስታ ከመግለጻቸውም ባሻገር የወያኔን ቡድን በጥይት አረር ለመፋለም ግንባሩን እየተቀላቀሉ ይገኛሉ።

እሥረኛው ጠቅላይ ሚንስትር ደሳለኝ ኃይለማርያም በምግብ ራሳችን ችለናል ማለቱ ከምኑ ላይ ነው ስህተቱ?!

June 26, 2014

በጌታቸው ፏፏቴ
መግቢያ፦ ህወሃት/ኢህአዴግ ኢትዮጵያዊ የሆነ አጀንዳ እንደሌለውና ሊኖረውም እንደማይችል ከተቋሙ መሠረታዊ ፕሮግራም በመነሳት ግንቦት 20/1983 በሚል ባቀርብኳት ጦማሬ አስረግጨ አሳውቄ ነበር። እነዚህን የምልበት ምክንያት ከባዶው ተነስቼ ሳይሆን ድርጅቱ ከፈጸማቸውና እየፈጸማቸው ካለው ፀረ-ሕዝብና አሰቃቂ ዘግናኝ ተግባሮቹ በመነሳት እንደሆነ እንዲታወቅልኝ እወዳለሁ።የዚህ ድርጅት መነሻውም ሆነ የመጨረሻ ግቡ ከተቻለ የህወሃት/ኢህአዴግ ትውልዶች ብቻ የሚኖሩባት ኢትዮጵያን መፍጠር አለዚያም ኢትዮጵያዊ ነኝ ብሎ የሚያምነውን ማንኛውም ኢትዮጵያዊ ነገድ ተራ በተራ እያዘናጉ መጨረስና አገሪቱንም ለባእዳን እንዳወጣች ሸጦ ኢትዮጵያ የምትባል አገር እንዳልነበረች ማድረግ እንደሆነ ለማንም ስውር ሊሆንበት አይገባም።

ድርጅቱ ቀደም ሲል ጫካ ውስጥ በትግል በነበረበት ወቅትም ሆነ የመንግሥት ሥልጣን ከያዘ በኋላ የፈፀማቸውና እየፈፀማቸው ያሉት አፀያፊ ድርጊቶች ታይተው ያማያውቁ የኢትዮጵያዊነት ሞራልና ስብእና የጎደላቸው ስለመሆናቸው ብዙ የተባለ ሲሆን አንድ ግልጽና ቀላል አስረጅ መጥቀስ የበለጠ እውነታውን ያሳያል ብየ አስባለሁ።

የፌደራል መንግሥት እየተባለ የሚጠራ የይስሙላ መንግሥት ቢኖርም የመንግሥትንም ሆነ የድርጅትን ሥራ ጠቅልሎ የሚያከናውነው ህወሃት/ኢህአዴግ ነው። በግንባሩ ውስጥ የተካተቱት ድርጅቶች የመወሰንና መመሪያ የማውጣት ሥልጣን ባይኖራቸውም በህወሃት በጎ ፈቃድ የሌሎችን ነፃ ተፎካካሪዎች እድል ለመዝጋት የግል ባንኮችን ኮታው እንዲሸፍኑ ተደርጎ በሥራቸው የሚያንቀሳቅሱት ባንክ አላቸው።እነዚህ ባንኮች የኢትዮጵያ ንግድ ባንክን ሥራ ከጨዋታ ውጭ ለማድረግ ሆን ብሎ የታቀደ ሲሆን ኢትዮጵያውያን ከኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ተበድረው ሊሰሩ ያሰቡትን ተግባር እንዳያከናውኑ የሚያደርግ ተንኮለኛ ሴራ ነው።ከነዚህ ከተጠቀሱት የህወሃት አዳማቂ ድርጅቶች ባንክ ብድር ተበድሮ ኢንቨስት ለማድረግ ቢታሰብ ደግሞ አይሞክሩትም እንጅ የግድ መሟላት ያለበት አንድ ነገር አለ። ይኸውም የህወሃት/ ኢህአዴግን የአባልነት ካርድ መያዝ ይኖርባቸዋል ማለት ነው።

የኢትዮጵያ ንግድ ባንክን እንቅስቃሴን ለመግታትና የውጭ ምንዛሬ እንዳያገኝ ከማድረጉ አልፎ ባንኩ ራቁቱን እንዲቀር ያደረጉ ሌሎች የተቀነባበሩ ተንኮለኛ ተግባሮችም ተፈጽመዋል እነሱም ከባለ ሥልጣናቱ ቀጭን ትእዛዝ እየተሰጠ የግንባሩ አባላትና ደጋፊዎች በኢንቨስትመንት ስም ከኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ገንዘብ እንዲበደሩ ይደረጋል። ገንዘቡን ወስደው ከተጠቀሙ በኋላ ለባንኩ መክፈል የሚገባቸውን የተጠቀሙበትን የአገልግሎት ዋጋ(interst) መክፈል ይገባቸዋል ነገር ግን ይህ ሊሆን ይቅርና ዋናውን ብድርም አሻፈረን አንከፍልም ብለው የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ኪሳራ እንዲደርስበት አድርገዋል።ይህችን ትንሽ ምሳሌ ያቀረብኩት የሌሎቻችሁንም ስሜት ለመቀስቀስ እንጅ ወንጀሉማ ስፍር ቁጥር የለውም እያልኩ ወደ ተነሳሁበት ነጥብ ልግባ።

አዎ! አቶ ደሳለኝ ኃይለማርያም በግንቦት 20 ንግግሩ ኢትዮጵያ በምግብ ራሷን መቻሏን ተናግሯል።ንግግሩን ሰምቸዋለሁ።ነገር ግን ስለማን እንደተናገረ ለማወቅ ለኔ ጊዜ አልወሰደብኝም።የኢትዮጵያ እድገትና ብልጽግና ወይም የልማታዊ መንግሥቱ መርህ ህወሃት/ኢህአዴግን፤ የግንባሩ አባላትንና ደጋፊዎችን ብቻ የሚመለከት እንጅ ሌላውን የኢትዮጵያ ሕዝብ የሚመለከት ጉዳይ አይደለም።ወደፊትም እንዲኖር የሚታሰበው ትውልድም በዚህ ዘረኛ ድርጅት ፕሮግራም ተኮትኩቶ የሚወጣን ትውልድ እንጅ ሌላ ኢትዮጵያዊ ትውልድ እንዲሆን በፍጹም አይታሰብም ይህን ነው ማወቅ ያለብን።

ቀደም ሲል በአንድ ጹሑፌ ላይ ደርግ ከወደቀ በኋላ በሠራዊት ግንባታና አደረጃጀት ጉዳይ ላይ የተፈጸመ አሳዛኝ ድርጊት ጠቅሸ ነበር። ይኸውም ህወሃት አሰልፎት የነበረው ሠራዊት ከፍተኛ ቁጥር የነበረው መሆኑና የአዲሱ የሠራዊት አደረጃጀት ደግሞ ክልሎች ባላቸው የሕዝብ ብዛት ነው ስለሚል የህወሃትን ሠራዊት ላለመበተን ሲባል የተወሰደው እርምጃ አማርኛ የሚችለው የህወሃት ሠራዊት የመከረኛውን አማራ ሕዝብ ኮታ እንዲሸፍን ማድረግ ነበር ። የቀረውን በትግራይ ሕዝብ ባዛት መጠን ማሰለፍና ኢትዮጵያዊነት መንፈስ የተላበሱትን ደግሞ መዳረሻቸውን በማጥፋት ህወሃት ዓላማውን ስኬታማ ለማድረግ ችሏል።አሁን ደግሞ የህወሃት አባላት የኦሮምኛ ቋንቋ እንዲማሩና የኦሮሞውን ክልል በቁጥጥር ሥር ለማዋል የተወሰደውን አቋምና በየዐረብ አገሩ በዐረብኛ ቋንቋ የሰለጠኑ ወጣቶች ለማፍራትና በየኮሚኒቲውና ኤምባሲው ለመሰግሰግና የስለላ ተግባራትን ለማካሄድ ሲባል የሀገሪቱ ሀብት(ገንዘብ)ለዚህ ወጭ መሸፈኛ እየተመዘበረ ያለበት መሠረታዊ ምክንያት (አንድምታው )ህወሃት ወለድ የሆነ አዲስ ትውልድን የመገንባትና
የመትከል አባዜ ነው።

ህወሃት ጫካ ውስጥ በነበረበት ወቅት ወደ ፊት ድርጅቱ ወደየት እንደሚሄድ የሚያሳይ ማኒፌስቶ በ1976 ዓ/ም ማውጣቱ ይታወቃል።ከ1983ዓ/ም ከደርግ መውደቅ በኋላ ግን ህወሃትን እንደ አንድ ኢትዮጵያዊ ድርጅት በመቁጠር ሕዝቡ የተዘናጋበት ጉዳይ ቢኖር የህወሃትን የመጨረሻ ግብ መርሳቱ ነው።ህወሃት ለ23 ዓመታት ያህል በኢትዮጵያ ያደረገው ቆይታ ኢትዮጵያዊ በመሆን ሳይሆን እንደ ጣሊያንና ድርቡሽ(የመሐዲስት) ወራሪ ኃይል በኢትዮጵያ ውስጥ መጥፋት ያለበትን ለማጥፋት ሊዘረፍ የሚችለውን የሀገሪቱ ሀብት ለመዝረፍና ኢትዮጵያን በታትኖ በማጥፋት ለትውልደ ህወሃት የሚሆነውን አዲሱን የህወሃት ሥርዎ መንግሥት ለማመቻቸት ነው።

ከአፋር ጀምሮ የኤርትራን አጎራባች ድንበሮች እያጠቃለለ ከሰሜን ወሎ የማይጨው አውራጃን እንዳለ በመውሰድ ሰሜን ጎንደር ጠልምት ወልቃይት ጠገዴን፤አርማጭሆን እያጠቃለለ መተማን ሙሉ በሙሉ ካርታው ውስጥ ያስገባና ሽንፋና ቋራን ዘልቆ እስከ ጋምቤላና ቤንሻንጉል እየመረሸ ወለጋንም ሸረፍ በማድረግ በመውሰድ ”ታላቋን ትግራይ ሪፐብሊክ” መገንባት ነው።ይህ ተግባር ባሳለፍናቸው የህወሃት 23ዓመታት ሲተገበር ቆይቷል። አሁንም ዋናው ግብ እሱ በመሆኑ ሰላዮችን ካድሬውንና የህወሃትን የመከላከያ ሠራዊት እንዲሁም በውጭ ያደራጁትን የህወሃት አባል “ከሱዳን ተመላሽ ወገን”በማለት እያሰፈሩ ይገኛሉ። እዚህ ላይ አንድ ጥያቄ ሊነሳ ይችላል ይህን መሬት ለሱዳን ሰጥተውት የለም ወይ?የሚል ሊሆን ይችላል።አስቀድሞ ማለቅ ያለበት ተግባር ስለ አለ እንጅ በህወሃት ሰፍሳፋ ተፈጥሮ ይህን የመሰለ ለምና ውሃ ገብ መሬት ለሱዳን? እንዴት ብሎ? ወደ ፊት በሰፊው እናየዋለን።

አቶ ደሳለኝ ኃይለማርያም፦ የኢትዮጵያን ሕዝብ እንደማይወክልና ለኢትዮጵያ ሕዝብ የቆመ አለመሆኑ ግልጽ ቢሆንም ቢያንስ ሲወራ ሊሰማ ይችላል ብየ እገምታለሁ እዛው ከመዲናችን አዲስ አበባ ነዋሪ የሆኑ በየሆቴሉ የቆሻሻ መጣያ የተጣለ ትራፊ ምግብ ለማግኘት የሚደክሙትን፤በየትምህርት ቤቱ በርሃብ ጠኔ የሚወድቁትንና መማር አልችል ያሉ ወጣቶች በሞሉባት አዲስ አበባ ፤ከሀገሪቱ ሕዝብ 1/3ኛው ቁጥሩ ከ30ሚሊዮን የማያንስ የኢትዮጵያ ሕዝብ በርሃብ አደጋ ላይ ያለ መሆኑን ዓለም አውቆትና የውጭ እርዳታ እየተጠበቀ ባለበት ወቅት «በምግብ ራሳችን ችለናል» ብሎ መናገር ምንያል ቅጥፈት የተሞላበት ንግግር እንደሆነ ለማንም ግልጽ ነው?

አቶ ደሳለኝ ኃይለማርያም፦ ህወሃት/ ኢህአዴግና የፌደራል መንግሥትን ምንነት ገና የገባው አለመሆኑን የሚያመላክቱ ብዙ ነገሮችን ሲናገር ተስተውሏል።ከኤርትራ ጋር ስለሰላም ለመመካከር ዝግጁ መሆኑንና በሌላ ወገን ደግሞ ኤርትራን የአሸባሪዎች ደጋፊ ናት የሚል ክስ መስል ነገር ሲናግርም ተደምጧል ሁለቱ የሚቃረኑ ሃሳቦች መሆናቸውን መመርመር አልቻለም።መራሾቹ ነብሰ ገዳዮች ስብሃት ነጋ ፤ ስዩም መስፍን ፤ አባይ ፀሐየ ፤ አዲሱ ለገሰ ፤ ብረከት ስምኦን ፤ አርከበ እቁባይ ፤ሕላዊ ዮሴፍ፤ታደሰ ካሣ፤ ደብረጽዮንና ቴዎድሮስ አድሃኖም አንብብ ብለው የሚሰጡትን ጹሑፍ ከማንበቡ በፊት ቢያነበው ቢያንስ ለያዘው ሥልጣን የሚመጥን ሀሳብ ባገኘ ነበር ።ነገር ግን ከዚህ በላይ የጠቀስኳቸው የጠቅላይ ሚንስትሩ የካቢኔ አባላትና የጡረታ አማካሪዎቹ እሱን እያጋፈጡ የውስጥ ፍላጎታቸውንና የተነሱበትን ዓላማ እያስፈጸሙ ይገኛሉ። አቶ ደሳለኝ ኃይለማርያም የህወሃት ጠቅላይ ሚንስትር ሁሌ ስለአንተ የሚጻፉ ጹሑፎችን አንብባቸው አንድ ቀን ልብ ትገዛ ይሆናል።

ጠቅላይ ሚንስትሩ ስህተቱ ከምኑ ላይ ነው በሚል ርእስ የገባሁት ስህተት አልተናገረም ለማለት ሳይሆን ጹሑፌ ትኩረት እንድትስብ በማሰብ ነው እንጅ ስህተቱንማ ከቁመቱ በላይ በሚደርስ አዘቅት ተዘፍቆበታል። አቶ ደሳለኝ ኃይለማርያም ወደታች ወርዶ በቀበሌ የሚኖረውን የከተማውንም ሆነ የገጠሩን ነዋሪ ኢትዮጵያዊ የሚያይበት እድል ቢኖረው ምን ሊለን እንደሚችል መገመት አያዳግትም። ዳሩ ግን እሱ ራሱ በግዞት ላይ ያለ እስረኛ ስለሆነ ያሳዝነኛል።

የህወሃት እንባ ጠባቂዎች በትክክል በልተው ያድራሉ ። ምክንያቱም ሕሊናቸውን ለሆዳቸው ሲሉ ሸጠውታልና።አባላቱ ሁሉ በእጃቸው ሁሉ በደጃቸው ስለሆነ ምን አጥተው? እንኳን ሦስት ጊዜ አስር ጊዜስ ቢበሉስ ምን ጎድሎባቸው? እላይ ያለው ቱባ-ቱባ ባለሥልጣን በልቶ ማደር ብቻ ሳይሆን ከሚፈለገው በላይ የጠገቡና የጥጋብ ቁምጣናቸውን በአረቄ ለማወራረድ ሲደፈርሱ የሚያድሩ፤ ሰማይ ውረድ የሚሉ ጥጋበኞች፤ ሰማይ ጠቀስ የሆኑ ፎቆች ያላቸው፤ሀብት ተብሎ የሚቆጠረው ሁሉ የነሱ ያደረጉ፤ መሬትን የነሱ ያደረጉ፤ የበርካታ ሆቴሎች ባለቤት፤ልጆቻቸው ከፍተኛ ወጭ እየተከፈለላቸው ውጭ አገር ተልከው የሚማሩ፤ የፓርቲ ልብስ የሚገዙት ውጭ አገር ነው፤ ጉንፋን በያዛቸው ቁጥር የሚታከሙትም ውጭ አገር በሚገኙ ሆስፒታሎች ነው።ይህ ሁሉ የሚደረገው ግን የኢትዮጵያ ህዝብ ሀብት እየተዘረፈ ነው።

የአቶ ደሳለኝ ኃይለማርያም የግንቦት 20 ቆርፋዳ ንግግር ቢያንስ የግብርናውን ክፍለ ኢኮኖሚ ያለበትን ደረጃና ሁኔታ አለማወቅ ራሱን ችሎ ኢትዮጵያ በምን ዓይነት ድናቁርቶች እየተመራች መሆኗን ከማሳየቱም በላይ አምራችና መሬት እንዳይገናኙ የተደረገበትን መሠረታዊ ምክንያት አለማወቁ የግለሰቡን ጥሬነት ያሳያል።ለባዕዳን የተሸጠው መሬት እንዳለ ሆኖ የቀረው መሬት ላይ ኢትዮጵያዊ ኢንቨስተሮችና አርሶ አደሩ ለማምረት እድሉ ቢፈጠርላቸው ኢትዮጵያ ከራሷ አልፎ ሌሎችን የጎረቤት አገሮች ሊመግብ የሚችል ምርት ማምረት ትችል ነበር።

አብዛኛው ከደቡብ እስከ ምዕራብ ያለውን የሀገሪቱን ክፍል ወስደን ብንመለከት ለም ድንግልና የተለያዩ አዝእርቶችን ሊያመርት የሚችል መሬት እንዳለ ይታወቃል።ከደርግ መውደቅ በኋላ ከ1985 እስከ 1987ዓ/ም በነበረው ወቅት የነበረውን የሕዝቡ ተነሳሽነትና በምእራብ ጐንደርና ምእራብ ጐጃም ብቻ የነበረው የምርት ውጤት ሲታይ ተስፋ ሰጭ ነበር። ሁመራና መተማ ተከማችቶ የነበረውን ማሽላ፤ ሰሊጥና ጥጥ ለማጓጓዝ የነበርውን የተሽከርካሪና የመደብር እጥረት አስታውሳለሁ።ያን ተነሳሽነት ግን ገዥዎቻችን ቀልጥፈው አጠፉት። የመሬት መጠቀሚያና የእርሻ ግብር ክፍያውን እላይ ሰቀሉት ኢንቨስተሩም የሥራ ፈቃዱን መመለስ ጀመረ። ህወሃትን እሰየው አሰኘ ታይቶ የነበረው ተስፋ ጨለመ።

አድንቁረህና አስርበህ ግዛው መሆኑንንም አሳዩን።ያን ተስፋ የተጣለበትን የደቡብ ምእራብና ሰሜን ምእራብ መሬትም ለሱዳን አስረክበው ዛሬ የሱዳን ገበሬዎች በህወሃት የመከላከያ ሠራዊት እየታጀቡ አባቶቻችን ደም አፍስሠው አጥንታቸውን ከስክሰው ውድ ሕይወታቸውን ገብረው ያቆዩትን መሬት እያረሱት ይገኛል።አቶ ደሳለኝ ኃይለማርያም ለማወቅ የተሳነው እንዲህ አይነቱን ሀቅ ነው።በዚህ የኢትዮ-ሱዳን ድንበር በቀዳማዊ ኃይለሥላሤ ዘመነ መንግሥት በነበረው ፓርላማ ውስጥ እንስጥ አንስጥ በሚል ሃሳብ ተነስቶ አብዛኛው የፓርላማ አባል ለዚህ ቆላማ መሬት ብለን ወዳጅነትን ከሱዳን ከምናጣ ይውሰዱት ሲል ጥቂት የፓርላማ አባላት በድርጊቱ ተቆጥተው ፓርላማው ውስጥ በወንበር መደባደብ እንደተጀመረና ወዲያውኑ ለሱዳን ይሰጥ የሚለው ውሳኔ ተሽሮ ድንበሩ እስከ አሁን የኛው ዘመን ድረስ በጦር ኃይል ሳይሆን በህዝብ የጎበዝ አለቆችና በራሱ ትጥቅ ተከብሮ የኖረ መሬታችን ነው ዛሬ ለሱዳን የተሰጠው።

አሁን ያለው ፓርላማ ፓርላማ ነው ለማለት እንደማይቻል ይታወቃል።የካድሬ ስብስብና እጅህን አውጣ ሲባል ብቻ እጁን እያወጣ ድምጽ የሚያስቆጥር እንጅ በኢትዮጵያዊነት ስሜትና ወኔ ለሀገር የሚጠቅም ሃሳብ ያመነጫል ተብሎም ተስፋ የሚጣልበት ፓርላማ አይደለም። ለግልጥቅሙና ለሆዱ የተሰለፈውን ህወሃት ከየትም ለቃቅሞ የሰበሰበው ጥርቅም ነው። አንድ ሳይጠቀስ መታለፍ የሌለበት ጉዳይ ግን»- እንደ ሟቹ ጠቅላይ ሚንስትር መለስ ዜናዊ በኢትዮጵያ ላይ የጥፋት መርዙን የተከለ አልነበረም እሱ ወደ መጨረሻው ከተጓዘ በኋላም ዛሬ እየገዙን ያሉት እኩያን “ በመለስ ራእይ” ስለሆነ እነዚህን ስንኩሎች ነቅለን ካልጣልን እፎይ የምንልበት፤በኢትዮጵያ ሰላማዊና ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት የሚተከልበት፤የሕግ የበላይነት የሚሰፍንበት፤ኢትዮጵያውያን ተፋቅረውና ተከባብረው በጋራ በእኩልነት የሚኖሩባት ኢትዮጵያን ማሰብ አይቻልም።

መፍትሔ አልባ የሚፈጠር ችግር የለም። እኛን ለገጠመን ድቅድቅ የጨለማ ዘመን ደግሞ መፍትሔ አለው ብየ አስባለሁ።”የፀደይ አብዮት”በመባል የሚታወቀው የሕዝብ አመጽ የቱኒዚያን፤የግብጽን፤የየመንን፤የሊቢያን፤የሶርያን አሁን ደግሞ የኢራንን መሬቶች እንዳንቀጠቀጠና እያንቀጠቀጠ እንደሚገኝ ይታወቃል።አዎ! ብዙ መስእዋትነት ተከፍሎበታል ቢከፈልበትም ትርጉም ያለው ውጤት ደግሞ አስገኝቷል።በእኛም አገር ትግሉ አፈና የበዛበት ቢሆንም አላቋረጠም።ዳሩ ግን የተከፈለው መስእዋትነትና የተገኘው ውጤት ሲመዘን ብዙ ጎደሎዎችን አሳይቷል።አንደኛ ትግሉ ከየግል ፍላጎት የሚነሳና የተናጠል መሆኑ ፤ሁለተኛ ሁሉንም የሕ/ሰብ ክፍል በአንድ ጊዜ ያነቃነቀ አለመሆኑ፤ሦስተኛ በሳምንት አንድ ጊዜ ወይም አንድ ቀን ብቻ የሚደረግ ትእይንተ ሕዝብ እንጅ ቀጣይነት የሌለው መሆኑ፤አራተኛ በሕዝብ የሚደረጉት ትእይንተ ሕዝቦች ታክቲክ ለገዥው ቡድን የተጋለጡ መሆናቸው ነው።

የማይሳሳት ቢኖር የማይሰራ ወይም የማይንቀሳቀስ ብቻ ነው።እኛ ኢትዮጵያውያን ህወሃትን ለማስወገድ በተመቸው መንገድ ሁሉ አንድ እርምጃ ወደፊት ተጉዘናል።ስንጓዝ ደግሞ ስህተቶች ተፈጽመዋል ስለሰራን ተሳስተናል ትልቁ ጉዳይ ግን ከስህተት መማርና ከዚያ አደጋ የመውጣቱ ቅልጥፍና ጉዳይ ነው ወሳኙ።አውቀንም ሆነ ሳናውቅ ከችግር ጋር ያጋፈጠንን ህወሃትን ጡንቻው እንዲያብጥና ጠንካራ ጠላታችን እንዲሆን አብቅተነዋል። ምክንያቱም የጠላትን ጠንካራና ደካማ ጎን መገምገም አልቻልንም። የህወሃት ጠንካራ ጎን እርስ በርሳችን እንድንባላ ማድረጉ ሲሆን ይህን አሜን ብለን ተቀብለነዋል።እስከ መቼ? ደካማ ጎኑ ህወሃት የማይወደው “ሕብረት ወይም አንድነት ስንፈጠር ነው”ካልተሳሳትኩ ቁልፉ እዚህ ላይ ነው ያለው።ወደዚህ እንዳንመጣ ያደረገው ደግሞ ከሥልጣን ጥማት ጋር የተያያዘና እኔ ከሁሉም የላቅሁ ነኝ የሚል ኋላ ቀር አስተሳሰብ ነው። በዚህ ላይ የሕዝብን ሉዓላዊነት የሚፈልገውን የመሾም የማይፈልገውን የመሻር ሥልጣኑን የማይቀበል አመለካከት ተሸክመን በመጓዛችን ምክንያት ነው።

ስለዚህ በኢትዮጵያ ሥር ነቀል ለውጥ ለማምጣት ተቻችሎ አንድነትን መገንባት ሁሉም ኢትዮጵያዊ ዜጎች በመተሳሰብ በፍቅር በጋራና በእኩልነት ለመኖር የሚያስችል ራእይ ይዞ መታገል አግባብ ነው ብየ አስባለሁ።

ኢትዮጵያ በክብር ለዘላዓለም ትኑር!!!

እያንዳንዳችን ራሳችን ነፃ ለማውጣት እንታገል!!

በቀጣዩ እስከምንገናኝ ለዛሬ ያለኝን እዚህ ላይ ጨረስኩ።

እውን ሐበሻና ፊደሎቹ ከደቡብ ዓረብያ ፈልሰው የገቡ መጻእያን ወይም ውሑዳን ናቸውን?

(ሠዓሊ አምሳሉ ገ/ኪዳን አርጋው)

የሥነ ልሳን ወይም የሥነ ቋንቋ linguistics ተመራማሪዎች  ፊደልን ለመጀመሪያ ጊዜ ፈለሰፉ የሚሏቸው ከፊሎቹ ሱመራዊያን አሁን ኢራን በሚባለው አካባቢ እንደሆነ ሲናገሩ ከፊሎቹ ደግሞ በግብጽና በሜሶፖታሚያ እንደሆነ ለማስረዳት ይሞክራሉ፡፡ ነገር ግን እውነቱ ይህ እንዳልሆነ በሌላ ጊዜ በሚገባ እናየዋለን፡፡ እነኚህ ምሁራን የእኛን የግዕዝ ወይም የአማርኛ ፊደላትን ከደቡብ ዓረቢያ ባሕር ተሻግረው ወደ ኢትዮጵያ በገቡ አፍሮ ዓረቦች ወይም ኢትዮ ሴማዊያን አማካኝነት ከሦስት ሺህ ዓመታት በፊት ሃያ ዘጠኝ መሠረታዊ ፊደላትን ይዘው ገቡ በማለት ይናገራሉ፡፡

እንደመረጃ አድርገው ከሚያቀርቧቸውም ውስጥ አንድ ሁለቱ ኢትዮጵያ ውስጥ ሴማዊ ቋንቋ የሚናገሩ ብሔረሰቦች መኖራቸውና እነኚሁ ብሔረሰቦች ደግሞ በመልክ ከሌላው አፍሪካዊ የተለዩ ስለሆኑ መጤዎች እንጂ ነባር አይደሉም ይላሉ፡፡ ከዚህ የተሳሳተ ድምዳሜ የሚያደርሳቸው ደግሞ መስፈርት አድርገው የያዙት የገዛ አስተሳሰባቸው ነው፡፡ እንደነሱ እምነት ሴማዊ ቋንቋ ተናጋሪ የሆነ ሁሉ የግድ ከመካከለኛው ምሥራቅ መፍለስ አለበት፡፡ ልብ ቢሉ ግን ኩሻዊውም ራሱ ከየት ፈለሰና ? ምክንያቱም ሴምም ካምና ልጁ ኩሽም ያፌትም የአንድ ሰው የኖኅ ልጆች ናቸውና፡፡ በአንድ ቋንቋ ይግባቡ የነበሩ ቤተሰቦች ናቸውና፡፡ ዘፍ. 0.1 – V1

ስለዚህ በአንድም በሌላም ምክንያት ከአንድ ቦታ ወደ ሌላ መፍለስ ግድ ሳይል ሴማዊም ሆነ ኩሻዊ ሌላም የቋንቋ ቤተሰብ በነሱ ግምትና እምነት በማይጠብቁት ቦታ ወይም በተለያዩ ስፍራዎች በነባር ሕዝብ ዘንድ የመነገር አጋጣሚ ይኖራል ማለት ነው፡፡ ኩሻዊ ቋንቋ እስያ ውስጥ እንዳለ ሁሉ ማለት ነው፡፡ ኢትዮጵያዊያኑ መልካቸው አፍሪካዊ አይደሉም አፍሮ ዓረቦች ናቸው ለሚሉት ደግሞ አንድም እንዲህ የሚሉበት ምክንያት ሴማዊ ቋንቋ በመናገራችንም ነውና መልካቸው ከአፍሪካዊያን የተለየ ሁሉ ከደቡብ ዓረቢያ የግድ የፈለሰ መሆን አለበት ማለታቸው የተሳሳተ መሆኑን የሚያረጋግጠው አገውኛና ሌሎች በጎንደርና በጎጃም በሌሎች የሀገሪቱ ክፍልም ያሉ ኩሻዊ ቋንቋ የሚናገሩትስ ? ነገር ግን እነሱ ከደቡብ ዓረቢያን ፈልሰው የገቡ ሕዝቦች ናቸው ከሚሏቸው ጋር ምንም ዓይነት የመልክ ለውጥ የሌለባቸው ማለት ነው ይሄንን እንዴት ሆኖ ሊሉ ይሆን ? ምክንያቱም ኩሻዊ ቋንቋ የነባር ሕዝብ ቋንቋ ነው ይላሉና፡፡

በመሆኑም የእነኚህ የዓለም አቀፍ ምሁራን መስፈርት እና ፍረጃ ጠለቅ እና ሰፋ ያለ መሆኑ የሚያጠራጥር ከግላዊና ቡድናዊ ፍላጎትና አመለካከት የጸዳ አቋምና መስፈርት እንዳልሆነ ይታያል፡፡ ለምሳሌ አማርኛን የወሰድን እንደሆነ ግእዝ ውስጥ የሌሉ ሌሎች ሴማዊያንም  ያልነበራቸውን ከጊዜ በኋላ ከእሱ የወረሷቸውን እነ ሸ፣ ቸ፣ ጨ፣ ኘ፣ ጀ፣ አምስት የኩሽ የድምፅ ቤቶች አሉት፡፡ በተጨማሪም ከሴማዊያኑም ከኩሻዊያኑም የሌለ የራሱ ብቻ የሆነ “ዠ” የሚባል የድምፅ ቤትም አለውና አማርኛን አፍን ሞልቶ ሴማዊ ማለት አይቻልም ኩሻዊ ማለትም እንዲሁ፡፡

ከጥቂቶቹ በስተቀር ሁሉም ሊባል በሚችል ደረጃ የእኛ ምሁራንም ከላይ የገለጽኩትን የባዕዳኑን ትንታኔ አምነው በመቀበል እነሱም ሲያናፍሱት ይስተዋላሉ፡፡ እንደእነሱ አባባል ግዕዝ ባሕር ተሻግረው የገቡት “አፍሮ ዓረቦች” ወይም “ኢትዮ ሴማዊያን” እና ነባሩ የኩሽ ነገድ ሕዝብ በመዳቀል የፈጠሩት ቋንቋ ነው በማለት ይናገራሉ፡፡ የሀገር ውስጥ ምሁራን ፊደሎቻችንን የአማርኛ ፊደላት መባሉን አይስማሙም እንደእነሱ እምነት “ፊደላቱ የግዕዝ እንጂ የአማርኛ አይደሉም አማርኛ ከግዕዝ ተውሶ ነው” በማለት ግራ የተጋባና የተምታታ እርስ በእርሱ የሚጋጭ እምነታቸውን ይገልጻሉ፡፡ እንዲህ ማለቴ እነኚህ ምሁራን የግዕዝ ቋንቋ ባሕር ተሻግረው የገቡት “ኢትዮ ሴማዊያንና” ከነባሩ የኩሽ ነገድ ጋር በመዳቀል የፈጠሩት ቋንቋ ነው ብለው ካመኑና ሃያ ዘጠኙ መሠረታዊ ፊደላቱን ባሕር ተሻግረው ይዘውት የገቡት የኢትዮ ሴማዊያኑ ከሆኑ ፊደላቱ የአማርኛ እንጂ የግዕዝ አይደለም ማለታቸው እንደሆነ ልብ አላሉትም፡፡ ምክንያቱም በግልጽ እንደሚታወቀው አማርኛ ከኢትዮ ሴማዊያኑ ቋንቋዎች ውስጥ አንዱና ዋነኛውም ነውና፡፡

በመሆኑም ግዕዝ ባሕር ተሻግረው የገቡት ኢትዮ ሴማዊያንና ነባሩ የኩሽ ነገድ በመዳቀል የፈጠሩት ቋንቋ ነው ብለው ካመኑ ፊደላቱ የአማርኛ መሆኑንም ሳያወላውሉ ማመን ይኖርባቸዋል ማለት ነው፡፡ እነአለቃ ታዬ፣ እነተክለጻድቅ መኩሪያ፣ እነሀብተማርያም ማርቆስ፣ የመሳሰሉት ምሁራንም ቀዳማዊ ክብረ ነገሥትን፣ የአክሱም ነገሥታትን ስሞችን፣ በአክሱም ሰዎች ዘንድ ያሉ ትውፊታዊ መረጃዎችን እና የውጪ ምሁራን የጻፏቸውን መጻሕፍት ዋቢ በማድረግ አማርኛ ቋንቋን ቅ.ል.ክ. አንድ ሺህ ዓመታት በፊት ይነገር የነበረ ቋንቋ መሆኑን ይመሰክራሉ፡፡ በመሆኑም የአማርኛ የፊደል ገበታ የሚለው ሥያሜ የሚቆረቁራቸው ሥያሜ ሊሆን አይገባም ማለት ነው፡፡ እነኚህ ምሁራን አፍሮ ዓረብ የሚለውን ቃል እና ሳባዊያን የሚለውን ቃል እያቀያየሩ ሲጠቀሙ ይስተዋላሉ፡፡ እንደእነርሱ ግምት ንግሥተ ሳባ የኢትዮጵያ ንግሥት ሳትሆን የደቡብ ዓረብ ወይም በአሁኑ አጠራር የመን ተብሎ የሚታወቀው አካባቢ ንግሥት ናት ብለው ያምናሉ፡፡ በዚህ ጉዳይ ላይ ማለትም ሳባ ኢትዮጵያዊት መሆኗን የሚያረጋግጡ ከበቂ በላይ መረጃ አለንና ሌላ ጊዜ እመለስበታለሁ፡፡

የአገራችን ምሁራንም ይህን ብለው ማመናቸው አሳዘነን እንጂ የባዕድ ምሁራንስ ከዘረኝነት እና ከቅናት የተነሣ የኢትዮጵያ የሆነን ነገር ሁሉ አሌ ማለትን ወይም ማስተባበልን ጉዳዬ ብለው ከያዙት ከራርመዋል፡፡ ሳባን ብቻ አይደለም፡፡ እንደእነሱ እምነት የጎንደር አብያተ መንግሥታትን፣ የቅዱስ ላሊበላን ውብና ድንቅ ፍልፍል አብያተ ክርስቲያናትን፣ የአክሱም ሐውልትን የኢትዮጵያውያን ሥራዎች ሳይሆኑ የሌላ አገር ሰዎች ሥራዎች ናቸው፡፡ ቅዱስ ያሬድ የዜማው ሊቅ፣ ዘርዓያዕቆብ ፈላስፋውን፣ አሁን ደግሞ በቅርቡ ጃንሆይን ወይም ግርማዊ ቀዳማዊ አፄ ኃይለሥላሴን በአጠቃላይ ዋኖቻችንን ኢትዮጵያውያን እንዳልሆኑ ይናገራሉ፡፡ ትንሽ ከቆዩ ደግሞ እነአበበ ቢቂላ፣ እነ ኃይሌ ገብረሥላሴንና በስደት ሀገር ድንቅ ድንቅ ሥራ እየሠሩ ያሉና ሠርተው ያለፉ ኢትዮጵያውያን ምሁራንንም ኢትዮጵያውያን እንዳልሆኑ አድርገው ሊያወሩ እንደሚችሉ ካላቸው ልምድ በመነሣት መገመት ይቻላል፡፡

መጽሐፍ ቅዱስ ለቅሪት ዘአካል ጥናት (archeology) ለሥነሰብእ ጥናት (anthropology) እና ለሥነቋንቋ ወይም ለሥነልሳን (linguistics) ጥናቶች እና ለመሳሰሉት በምንጭነትና መላምት ጠቋሚነት የማይተካ ሚና እንዳለው ይታወቃል፡፡ እነኚህን የታሪክ ምሁራን የሚያደናግራቸው እና የሚያሳስታቸው ነገር ንግሥተ ሳባን ዓረባዊት ናት ግዕዝንም ከነፊደሎቹ የደቡብ ዓረቢያ ነው ብለው እንዲያምኑ የሚያደርጋቸው ነገር የንግሥተ ሳባና የግዕዝ ፊደላት የታሪክ አሻራዎች እና ትውፊቶች በዓረብ ሀገሮች መገኘታቸው ነው፡፡ እንዲያው ግራ ተጋቡ ሲላቸው እንጂ በሳባ ጊዜም ይሁን ከሷም በፊት ከእሷም በኋላ በተለያየ ጊዜ ሀገራችን ኢትዮጵያ አብዛኛውን የመካከለኛው ምሥራቅን ወይም ሳውዲአረቢያን እና የመንን ከፋርሶችጋር በመፈራረቅ ትገዛ እንደነበር የራሳቸው የዓረቦችና የምዕራባዊያኑ ትውፊታዊ መረጃዎችና መዛግብት ሳይቀር የሚመሰክሩት ሐቅ ነው፡፡ እነሱ ካሏቸው መዛግብቶች አንዱም እንኳን እነሱ ኢትዮጵያን መግዛታቸውን የሚናገር የታሪክ መጽሐፍ ወይም ትውፊታዊ መረጃ የለም፡፡ እነሱም ይሄንን ብለው አያውቁም ይህ በሆነበት ሁኔታ ሳባ የየመን ንግሥት ብትሆን ኖሮ እኛ ከሰው ሀገር ንግሥት ጋር ፍቅር ላይ የምንወድቅበት እና ንግሥታችን ናት ብለን ድርቅ የምንልበት አንዳችም ምክንያት ባልነበር፡፡ ማንነታችንም ይሄንን የሚፈቅድ አይደለም፡፡

የፊደሎቻችንና የግዕዝ ወይም የአማርኛ አሻራዎች እዚያ አካባቢ የመገኘታቸው ምክንያት ማለትም ምሁራኑን ፊደሎቻችንና ግዕዝን ወይም አማርኛን ከደቡብ ዓረቢያ ወደ ኢትዮጵያ ተሻግሯል የሚል ድምዳሜ ላይ እንዲደርሱ ያደረጋቸው እንዲህ የመሆኑ ብቸኛው ምክንያት ይኸው ነው፡፡ እሱም እንዳልኩት ሀገራችን ለረዥም ጊዜ ከፋርስ ጋር በመፈራረቅ አካባቢውን ትገዛው ስለነበረ በቅኝ ግዛቱ ወቅት በአንድም በሌላም ምክንያት ቋንቋውንና ፊደላቱን የማወቅ እና የመገልገል ዕድል ስላጋጠማቸው እንጂ እሴቱ ወይም ሀብቱ የእነርሱ ሆኖ ወደ እኛ ተሻግሮ አይደለም፡፡ ይህ ቢሆን ኖሮ ይህ ሀብት አሁንም ድረስ በእጃቸው በተገኘ ወይም እየተገለገሉበት በተገኙ ነበር፡፡ ነገር ግን ሀብቱ ወይም እሴቱ የቅኝ ገዢ ሀገር በመሆኑና እንደቅኝ ተገዢነትም ለቅኝ ገዢያቸው በነበራቸው ጥላቻ ወይም ለቅኝ ገዢያቸው እሴቶች በነበራቸው የባዕድነት ስሜት ወይም ሥነ-ልቡና ምክንያት የቅኝ ገዢ ሀገር እሴት ወይም ሀብት የሆነውን ቋንቋና ፊደላትን እየተገለገሉበት እንዲቆዩ ሳያደርጋቸው ቀርቷል፡፡ ወይም ደግሞ ይህንን በማድረግ ማለትም አሁንም ድረስ እየተገለገሉበት ባለመቆየታቸው የራሳቸው እንዳልሆነ አስመስክሯቸዋል፡፡ እናም ቅኝ ግዛቱ ሲያከትም በግድም ይሁን በውድ በፊደላቱ የመገልገላቸው ነገር አብሮ ሊያከትም ችሏል፡፡ የቀረ ነገር ቢኖር ፊደላቱ እዚያ አገልግሎት ይሰጡ እንደነበሩ የሚያመለክቱ ቅሪቶች ብቻ ነው፡፡

በዚሁ አጋጣሚ ሳልጠቅሰው ለማለፍ የማልፈልገው ነገር ቢኖር ከቅርብ ጊዜ ወዲህ የሚከፈቱ የንግድ ድርጅቶች፣ የትምህርት ተቋማትና የሥራ ሒደቶች “ሸባ” እና “ሱባ” በሚል ሥያሜ እየተጠሩ እንደሆነ እየታየ ነው፡፡ የሚገርመው ነገር “ሳባ” ማለት ሲችሉ ለምን “ሸባ” ና “ሱባ” እንደሚሉ እንኳን በምክንያት ማስረዳት አለመቻላቸውን ከ6 ዓመታት በፊት ካነጋገርኳቸው በቅርብ ላገኛቸው ከቻልኳቸው በዚሁ ስም ከተጠሩ ድርጅቶች ተረድቻለሁ፡፡ ስገምት ግን እንደመሰልጠን ቆጥረውት ይመስለኛል ልክ እንዳልሆነ በማስረዳትም ሥያሜአቸውን እንዲያስተካክሉ ጥረት አድርጌ ነበር ድርጅቶቹ ሀሳቡን ወይም አስተያየቱን ቢያምኑበትም “የተመዘገብነውና የንግድ ፈቃድ ያወጣነውም በዚሁ ስም ስለሆነ እንደገና ወደኋላ ተመልሰን ለማስተካከል ብንሞክር ብዙ ነገሮችን ያበላሽብናል” በሚል ሰበብ ሥያሜያቸውን ለማስተካከል እንደማይችሉ አረጋገጡ፡፡

በጣም የሚያሳዝነው ግን አሁን ደግሞ የመንግሥት ድርጅት የሆነውና እንደ ሀገር አምባሳደር የሚቆጠረው የኢትዮጵያ አየር መንገድ “ሸባ ማይልስ” በሚል ሥያሜ ልዩ ጥቅም የሚያስገኝ የበረራ ደንበኝነት አገልግሎት ዘዴ መዘርጋቱን በብዙኃን መገናኛ ማለትም በሬዲዮ (በነጋሪተ ወግ) እና በቴሌቪዥን (በምርአየ ኩነት) ባሰራጨው ማስታወቂያ አይተናል ሰምተናል፡፡

ከአርኪዮሎጂ(ሥነ-ቅሪት ዘአካል) እና ከአንትሮፖሎጂ(ሥነ-ሰብእ) ጥናትና ምርምር በተጨማሪ የሥነልሳን ጥናት የአንድ አካባቢ ቋንቋ ሥነልሳን የዚያን አካባቢ ሕዝብ ማንነት ለማወቅ ዋነኛ መለኪያ ነው፡፡ እንግዲህ ችግሩ ያለው እዚህ ላይ ነው፡፡ “ሸባ” እና “ሱባ” የሚለው ቃል ዓረቢክ ነው፡፡ የእኛ ቋንቋ “ሳባ” ነው የሚላት፡፡ በአማርኛና በግዕዝ የተጻፉ መጻሕፍትም አንዳቸውም እንኳን “ሸባ” የሚል ቃል ተጠቅመው አያውቁም፡፡ የእንግሊዝኛ መጽሐፍ ቅዱስም የአማርኛውና የግዕዙ “ዓረብ” የሚለውን ቃል የእንግሊዝኛው “ሸባ” በማለት ሲጠራው የአማርኛውና የግዕዙ “ሳባ” የሚለውን ደግሞ የእንግሊዝኛውም “ሳባ” በማለት ነው የሚጠራው፡፡ ለምሳሌ መዝ.፸፩፣፲  psalm 72÷10

ይህም ማለት ደግሞ የእንግሊዝኛው “ሸባ” ማለት “ዓረብ” ማለት ነው ማለቱ ሲሆን የእኛ ሰዎች ይህንን ቃል ማለትም “ሸባ” ወይም “ሱባ” የሚለውን ቃል “ሳባ” ለማለት መጠቀማቸው የሳባን ማንነት ኢትዮጵያዊት ናት ወይስ የመናዊት? የሚለውን ለመወሰን ቋንቋዎቻችንን የሚያጠኑትን እና የሚመረምሩትን የሥነልሳን (Linguistics) ባለሙያዎችን የተሳሳተ ድምዳሜ እንዲደርሱ ያደርጋል፡፡ እነሱ ይህ አጠራር አዲስ የመጣና እንዲህ በማለታቸው የሚያስከትለውን ችግር በማያውቁ ሥልጡን መሀይምናን አማካኝነት አሁን በቅርቡ ወደሀገራችን መምጣቱን ሳያውቁ ቃሉን ከእነዚህ ሰዎች አንደበት በመስማታቸው ብቻ የተሳሳተ ድምዳሜ ያደርሳቸዋል፡፡ “ሳባ”ን “ሸባ” ወይም “ሱባ” ብለን በመጥራታችንም ሳባን የእኛ ናት ለሚሉት የመኖችም ጥሩ ማስረጃና እንዲህ የሚሉትንም የእኛን ሰዎች ጥሩ ምስክሮች ያደርጋቸዋል፡፡ በመሆኑም ሲጀመር በቋንቋችን ያማረና በታሪካችንም ትልቅ ሥፍራ የያዘውን “ሳባ” የሚለውን ስም ሸባ ወይም ሱባ የምንልበት አንዳችም ምክንያት የለምና እንዲህ በማለት እየጠሯት ያሉትን ሰዎች እና ድርጅቶች በማስረዳት ከስሕተታቸው እንዲታረሙ እንድናደርግ መልእክቴን ለማስተላለፍ እፈልጋለሁ አመሰግናለሁ፡፡

እንደ ኢትዮጵያዊ እንዲህ ዓይነት ስሕተት መሥራት በጣም ጸያፍ አሳፋሪና፣ አኩሪ ማንነትን መካድ ወይም ከማንነት መሸሽ በመሆኑ በተመሳሳይ በሌሎች ቃላትና ሥያሜዎች ላይም እንዲሁ ዓይነት ስሕተት በሰፊው ይስተዋላል እና ምነው ወገኔ ወርቅ የሆነ ማንነት እያለህ መናኛ የሆነውን የባዕድን ማንነት ወይም መለያ ሙጥኝ ማለትህ? በስንት ድካምና መሥዋዕትነት ድንቅ የሆኑትን መለያዎችህን ያነጹ ጽኑዓን አባት እናቶችህ ይህንን ነውርህን ቢያዩ ምንኛ እንደሚያፍሩብህና እንደምታስከፋቸውም ልብ ብለኸው ታውቅ ይሆን?፡፡

ወደቀደመው ነገራችን ስንመለስ ቀደም ሲል እንዳልኩት መጽሐፍ ቅዱስ የያዛቸው መረጃዎች ከሃይማኖታዊ ጉዳዮች ባሻገር ለታሪካዊ ክሥተቶች ጥናትና ምርምር ለአጥኚዎችና ተመራማሪዎች ዓይነተኛ ግብዓት ነው፡፡ ቅ.ል.ክ. ሰባት መቶ ዓመታት በፊት ልዑል እግዚአብሔር በነቢዩ ኢሳይያስ በኩል የተናገረውን ቃል እንመልከት፣ የዚህችን ሀገር ሥረመሠረትና ማንነት ለመረዳት ይበጃል፡፡ ኢሳ.፲፰ን ስናነብ በዚሁ አጭር ምዕራፍ ሁለት ጊዜ ተደጋግሞ የተጻፈን ቃል እናገኛለን፡፡ ቃሉም “እናንት ፈጣኖች መልእክተኞች ሆይ ወደ ረጅምና ወደ ለስላሳ ሕዝብ ከመጀመሪያው አስደንጋጭ ወደሆነ ወገን ወደሚሰፍርና ወደሚረግጥ ወንዞችም ምድራቸውን ወደሚከፍሉት ሕዝብ ሒዱ” ይላል፡፡ አንዳንድ ሰዎች በዚህ ምዕራፍ ውስጥ የተጠቀሱት ኢትዮጵያና ግብጽ በመሆናቸው ይህ ቃል በትክክል ለኢትዮጵያ ይሁን ለግብጽ ማንን ለመግለጽ እንደሆነ ግልጽ አይደለም የሚሉ አሉ፡፡ ቃሉን ልብ ብለው ቢመለከቱት ግን ቃሉ በትክክልም ኢትዮጵያን የሚገልጽ እንደሆነ ይረዳሉ፡፡ “ወንዞች ምድራቸውን ወደ ሚከፍሉት ሕዝብ” በማለት ከ ዘጠኝ እስከ ዐሥራሁለት  በሚደርሱ ታላላቅ ወንዞቿ ምድሯ የሚከፈለው ኢትዮጵያ እንጂ በወንዞች ሳይሆን በአንድ በዓባይ ለዚያውም በእኛ ወንዝ ብቻ ምድሯ የሚከፈለውን ግብጽ አለመሆኗን ይረዳል፡፡ ይህ ጥቅስ የሀገራችንን ታሪክ፣ ልዕልና ክብር ኃያልነት ወይም አጠቃላይ ማንነት ተጠቅልሎ የተያዘበትና የተገለጸበት ቃል ነው፡፡ ከመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ ከሀገራችን ውጪ በእንደዚህ ዓይነት ቃል የተገለጸ ሀገር የለም፡፡

ሀገራችን ኢትዮጵያ በመጽሐፍ ቅዱስ ብቻ ሳይሆን በተለያዩ ጥንታዊ የአውሮፓ ታሪክ ጸሐፍትም ጭምር ገናና ታሪኳ በስፋት የተገለጸበት አጋጣሚ አለ፡፡ የጥንቱ የአውሮፓዊያኑ የዓለም ካርታ አትላንቲክ ውቂያኖስን ከሁለት ቆርጦ ደቡቡን ክፍል “የኢትዮጵያ ውቂያኖስ” ብሎ ይጠራው ነበር፡፡ በምሥራቁም ዓለም ከታሪክ እንደምንረዳው ሀገራችን ኢትዮጵያ ሕንድን አልፋ እስከ ቻይና የባሕር ጠረፍ ድረስ ትገዛ እንደነበረ መዛግብት ቢያስረዱም አሁን ያለንበት እና የወደቅንበት ማጥ ይህንን ገናናና የከበረ ታሪክ የሚሰማውንና የሚያነበውን ሁሉ እውነት የነበረ እና የተደረገ መሆኑን እንዳያምን ወይም እጅጉን እንዲጠራጠር ሲያደርገው ይታያል ወይም ይስተዋላል፡፡ አንዳንዴም እንዲያውም “አይ ሌላ ኢትዮጵያ የምትባል ሀገር አለች እንጅ ይህችማ ልትሆን አትችልም” በማለት በድፍረት ያለሐፍረት እስከመናገርና እስከ መጻፍ ሲደረስ ይታያል ለዚያውም ከኢትዮጵያዊያንም ጭምር፡፡ ነገር ግን ያቺ ገናናና ልዕለ ኃያላን የነበረችው ሀገር በእርግጥም ይህች ዛሬ ወድቃ የምናያት አገራችን ኢትዮጵያ መሆኗን መጽሐፍ ቅዱስ የምትገኝበትን መልክዐምድራዊ ቦታ ጭምር እንዲህ ባለ ቃል ይገልጻል፡፡ “የሁለተኛውም ወንዝ ስም ግዮን ነው፡፡ እሱም የኢትዮጵያን ምድር ይከባል”  ዘፍ. 2፡13 በማለት፡፡ በመሆኑን ግዮን ወይም ዓባይ ከኢትዮጵያ ውጭ ሳይሆን ከኢትዮጵያ ውስጥ ፈልቆ ምድሯን የሚከባት ወይም የሚዞራት ሀገር ያች ማለት ኢትዮጵያ ናት ስለሆነም ምንም የሚያደናግር ወይም የሚያምታታ ነገር የለም፡፡

እርግጥ ነው ትላንት የነበረችው የኢትዮጵያ አካለመጠን ወይም የቆዳ ስፋት ዛሬ ያለችው ኢትዮጵያ ብቻ እንዳልሆነች በዚህ ዘመን ያለን ኢትዮጵያዊያን የዓይን ምስክር በመሆንም ጭምር የምንረዳው እና የምናውቀው ሀቅ ነው፡፡ ነገር ግን ያቺ ትላንትና የነበረችው ግዙፏና ኃያሏ ኢትዮጵያ የግዛት አካሏ እየተቀነሰ እየተቀነሰ የሚቀነሰው የራሱን ስም እያወጣ ሲሔድ ኢትዮጵያ የሚለው ስም አሁን ያለችው ኢትዮጵያ መጠሪያ ሆኖ ቀረ፡፡ ይሄ መሆኑ ደግሞ ጥንት የምትታወቀዋ ያቺ ገናና ባለሰፊ ግዛት ኢትዮጵያ ትባል የነበረችው ሀገር ምንም እንኳ የግዛት አካሏ ሰፊና ግዙፍ ቢሆንም በወቅቱ ዋና ማዕከሉ ግን ይች አሁን የምናውቃት ኢትዮጵያ እንደነበረ አሁን ድረስ ስሙን ይዛ መቆየቷም አንዱ ማረጋገጫ ነው፡፡ በመሆኑም የጥንቷ ኢትዮጵያ ገናና ታሪክና እሴቶች ሁሉ የማዕከሉ ወይም አሁን ያለችው ኢትዮጵያ ሀብት መሆኑ እርግጥ ነው ማለት ነው፡፡ ወይም የሚያሻማ ጉዳይ አይሆንም ማለት ነው፡፡

አሁን ቀደም ሲል ወደአነሣነው የነቢዩ ኢሳይያስ ቃል ልመለስ እና “ወደ ረጅምና ወደ ለስላሳ ሕዝብ” ረጅም አለ እንጂ እረጃጅም አለማለቱን ልብ ይሏል፡፡ እንዲህ ማለቱም ሊናገር የፈለገው የሕዝቡን ታሪክ እርዝማኔ እንጂ የሰዎቹን የቁመት እርዝማኔ አይደለምና፡፡ “ለስላሳ” አለ ጠባእዬ ሕዝቡን ሲገልጽ ነው፡፡ የኢትዮጵያ ሕዝብ በሰላምና በፍቅር ለመጣው ሁሉ ያለውን ፍቅርና አቀባበል ሲገልጽ፡፡ “ከመጀመሪያው አስደንጋጭ ወደሆነ ወገን” እንግዲህ ትልቁ ነገር ይህ ነው፡፡ ከላይ ያልነው ወይም የጠቀስነውን በዓለም ታሪክ ጸሐፍት እንደነ ሄሮዱቶስ እንደነ ሆሜር ባሉት ዘንድ የተነገረውን የጥንቷን ገናና ኢትዮጵያን ታሪክ ከዚህ ጋር ያያይዟል፡፡ ነቢዬ እግዚአብሔር ኢሳይያስ ከክርስቶስ ልደት ሰባት መቶ ዓመታት በፊት ምን አለ “ከመጀመሪያው አስደንጋጭ ወደ ሆነው ወገን” የኢትዮጵያ ሕዝብ የጀግንነት ታሪክ ከማንም የቀደመ መሆኑን ሲያጠይቅ “ከመጀመሪያው” አለ “ወገን” ማለቱ በአምልኮተ እግዚአብሔር እንደምንዛመድ ለማጠየቅ፡፡ ከዚያም ቀጠለና “ወደሚሰፍርና ወደሚረግጥ ወንዞችም ምድራቸውን ወደሚከፍሉት ሕዝብ ሒዱ” አለ፡፡ “ወደሚሰፍርና ወደሚረግጥ” ማለቱ ለጊዜው በዘመኑና ከዚያም በፊት የነበረውን ታሪኩን ሲናገር ነው ፍጻሜው ደግሞ በጌታ ምጽአት መቃረቢያ የምትኖረውን በብዙ የትንቢት መጻሕፍት የተነገረላትን ኃያሏን ኢትዮጵያን መግለጡ ነው፡፡ “ወንዞችም ምድራቸውን ወደሚከፍሉት ሕዝብ” አለ ወንዞች ብሎ የበርካታ ወንዞች ባለቤት መሆኗን ሲናገር፡፡ “ምድራቸውን” አለ ያ ታላቅና ገናና ያንን ሁሉ ታሪክ የሠራ ሕዝብ ከደቡብ ዓረቢያ ፈልሶ ምንትስ እንደሚሉት ቀባጣሪያን ዲስኩር ሳይሆን ከመጀመሪያውም መሠረቱ እዚያው መሆኑን ከየትም ስደተኛ መጻተኛ ሆኖ የገባ አለመሆኑን ሲያጠይቅ ሲያረጋግጥ “ምድራቸውን” አለ፡፡

ሠዓሊ አምሳሉ ገ/ኪዳን አርጋው

ይህ ማለት ግን ከደቡብ ዓረቢያ ፈልሰው ወደ ሀገራችን የገቡ ወገኖች ጨርሶ የሉም ለማለት እንዳልሆነ ልብ ይሏል፡፡ ከሴማውያንና ከኩሻውያን ከሌሎችም ነገዶች ከደቡብ ዓረቢያም ይሁን ከሌሎች የተለያዩ ሥፍራዎች 1ኛ. ቅኝ ገዥ ቅኝ ከሚገዛቸው ሀገሮች ወታደሮችን በገፍ የማጋዝና ላለበት ጦርነት የማሳተፍ ልማድ ነበርና ከፈርዖኖች ጋር በነበረን ጦርነት ምክንያት በውትድርና 2ኛ. በባርነት 3ኛ.በስደት እና በሌሎችም ምክንያቶች ተሻግረው ወደ ኢትዮጵያ የገቡ ወገኖች አሉ፡፡ ባሕልና ቋንቋቸውም ሲታይ ከመጡበት ሥፍራ ካሉ ሕዝቦች ጋር ቀጥተኛ ቁርኝት አላቸው፡፡ ከጊዜ ብዛት ባሕል ቋንቋቸውን ቀድሞ የግዕዝ ተናጋሪ ከነበረው አማርኛ ተናጋሪ ወይም አማራ ከሚባለው ሕዝብ ባሕልና ቋንቋ ጋር ማስተሳሰር እና ከሀገሪቱ እሴቶች ጋር ለመዋሐድ ችለዋል፡፡ ይህም ሆኖ ከላይ እንዳልኩት ባሕል ቋንቋቸው ሲታይ ከመጡበት ሀገር እና ሕዝብ ባህል ቋንቋ ጋር ያለውን አንድነት በግለጽ ማየት ይቻላል፡፡ እነዚህም ሕዝቦች ከፊሎቹ በወቅቱ የመንግሥት አስተዳደር ማዕከል ከነበረችው አክሱም እና በዙሪያዋ ሲገኙ ሌሎቹ ደግሞ በሀገሪቱ የተለያዩ ሥፍራዎች ይገኛሉ፡፡ እናም እንግዲህ መጻሕፍት ሳይቀር የሚፈሯት የዚህች ሀገር ታሪክ በጥቂቱም ቢሆን ነገር ግን ግሩምና ስስት በሌለበት አጭር ቃል በኢሳ.08 እንዲያ ታስሮ ተቀምጧል፡፡

ያልተፈታው የሰኔ ቋጠሮ! (The Ethio-Eritrean War and the Role of Meles, By Mahder Jeganu) – አብርሃ ደስታ

እንደሚታወቀው የኢትዮ – ኤርትራ ጦርነት በሁለቱም አገሮች ከባድ የሚባል መስዋእትነት ተከፍሎበታል። ይህ ጦርነት ሲጀመር ምክንያቱ ምን ነበር? ለመንስ ተደረገ? መቸና ለመን እንዲቆም ተደረገ? በግዜው ጦርነቱ ሲጀመር አንዳንድ የፖለቲካ ተንታኞችና ኢህአዴግ እንዳሉት ከሆነ የኤርትራ መንግስት ኢኮኖሚያዊ ችግር ነው ይላሉ። እውነቱ ይሀ ከሆነ ሆድ ይፍጀው። ለማነኛው ዛሬ ድረስ የእነዛን ጥያቄዎች መልስ ሳይፈታ ይሀው 16 ዓመታት አልፎ ቋጠሮውን ሳይፈታ ቀርቷል።
የሻዕቢያ ወረራ ገና ከመፈፀሙ በ1990 ዓ/ም በኤርትራ ይደረጉ የነበሩት ዝግጅቶችና ግልፅ የሆኑ የወረራ እቅዶች እንመልከት
1. ሻዕቢያ መጀመሪያ የመን ከዛ ሱዳንና ጅቡቲን በጦርነት መነካካት ከጀመረች ሰነባበታለች። በዚህ ግዜ በአካባቢው ከነበሩት አገራት የቀራት አንድ ኢትዮጵያ መንካት ብቻ ነበረ።
2. በኤርትራ የተለያዩ አገራዊ አጀንዳዎች ተነስተው ከኢትዮጵያ ጋር እያነፃፀሩ አስተያየትና ሃሳብ በግልፅ መስጠት የጀመሩት በመጋቢት 1990 ዓ/ም ነበር። በዛን ወቅት በተለይ በእምባ ትካላ በተባለው ቦታ ከሻለቃ አመራር በላይ በአጀንዳው እንዲወያዩበት ተደርጓዋል። በወቅቱ ኤርትራ በ 5 ኮር የተደራጀ ጦር አዘጋጅታ ነበር።
3. ሚያዝያ 29/1990 ዓ/ም ጀኔራል ስብሃት ኤፍሬም የኢትዮጵያ ሰራዊት ሁኔታ የሚገልፅ ደብዳቤ ለሁሉም የሻዕቢያ ክፍሎጦሮች በመላክ እንዲዘጋጁበት መልዕክት አስተላልፈዋል። በደብዳቤው የሚታይው መረጃ ኢትዮጵያ 30,000 ተዋጊ 20,000 እስታፍ ብቻ እንዳላት የሚገልፅ እስታቲክስ ጭምር ነበረበት።
4. ሻዕቢያ የተለያዩ ወታደራዊ መኪኖችንና ታንኮች ለጥገና በማስገባት አሉ የሚባሉ ሰዎች ከኢትዮጵያ ሳይቀር የቀድሞ የደርግ እውቁ የታንክ ባለሞያ ኮነሬል ተስፋማርያም ሳይቀር ጠርቶ ታንኮችንና ተሽከርካሪዎችን ማዘጋጀት የጀመረወ በዚሁ አመት 1990 ዓ/ም ነበር።
5. በ1990 ዓ/ም በጅማ ኢህአዴግ አዘጋጅቶት በነበረ ስብሰባና እንዲሁም ህወሓት ባደረገው ስብሰባ ሻዕቢያ ልትወረን ተዘጋጅታለች የሚሉ ሃሳቦች ቢነሱም የተሰጣቸው መልስ በፍፁም አይወሩኑም ነበር። እንደነ አበባ ፎሮ፣ ቄስ ጎነፅ፣ አቶ ተሰማ ስዮም ከትግራይና ኤርትራ ድንበር አከባቢዎች ተወክለው ወደ ስብሰባ ስለመጡ ያዩትን ሁሉ ከነማስረጃ በማቅረብ አመራሩና ካድሬውን ለማሳመን ቢሞኩሩም የነ ሟቹ ጠቅላይ ሚኒስተር ብዱን አይሆንም ሻዕቢያ አይወሩንም ብለወ በእጅ ብልጫ ሃሳቡን ውድቅ አደረጉት።
6. ሻዕቢያ የመካናይዝድ ክ/ጦሩን ወደ ተኮምብያ፣ ሸላሎ፣ ሸንበቆ አስጠግቶ የመካናይዝድ ልምምድ ማድረግ ጀመረ። ከዚህ ልምምድ ጎን ለጎን የተለያዩ የስለያ ሰራተኞች ወደ ኢትዮጵያ ሰርጎ እንዲገቡ አደረገ። በወቅቱ ለመረጃ ስራ ከገቡት የሻዕቢያ ደህንነት ሰራተኞች በታህሳስ 1990 ዓ/ም በኢትዮጵያ ጃዊ ወታደራዊ ስለላ መስመር ውስጥ ገብተው ከተያዙተ ሰላዮች አንዱን በድምፅና በፅሁፍ የሰጠው መረጃ ሻዕቢያ ኢትዮጵያን ለመውረር በዝግጅት ላይ እንዳለች ግልፅ በሆነ መንገድ ያስረዳል። የተገኘውም ሪፖርት አሁኑም ለሟች ባለስልጣኑና አባላቱ ተሰጠ። ግን አሁኑም ሻዕቢያ አይወሩንም የሚል መልስ ተሰጠ።
7. ወረራው ከመጀመሩ በፊት በድንበር አከባቢ የነበረው አንዳአንድ የሻዕቢያ ተንኳሽነት የደረሰባቸው ገበሬዎች በወቅቱ የትግራይ ክልል መስተዳድር ባለስልጣናት ለነበሩት በሰጡት መረጃ መሰረት ከአካባቢው የኤርትራ ባለስልጣናት ጋር በሽሬ ከተማ ስብሰባ አድርገው ነበር። የስብሰባወ ሙሉ ይዘትና ተጨማሪ በድንበር ሲታዩ ነበሩት መረጃዎች በክልሉ ፕረዚዳንት ስም ለድርጅቱ መሪ ቢላክም እሳቸው ሻዕቢያ አይወረንም ነበር መልሳቸው።
የሚገርመው የቀድሞ የህወሓት መስራችና በ1967 የካቲት ወር ለስልጣና ኤርትራ ከሄዱት 9 ታጋዮች አንዱ የሆነው ታጋይ አውዓሎም ወልዱ በኤርትራ ሲደረገ የነበረው ሴራ ከፁሁፍ መረጃ ባሻገር በአይኑና አይቶ በጆሮው ሰምቶ ከኤርትራ ሳይወጣ ሪፖርት ሲያደርግ ነበር። ምክንያቱም በግዜው በኤርትራ የኢትዮጵያ አምባሳደር ሆኖ አስመራና ምፅዋ ሲንቀሳቀስ ከኢሰያስ አፍ ያመለጡትን ቃላት ሳይቀር ለማሳወቅ ሞክረዋል። ግን ሰሚ አጣ። በግዜው የትእምት ፕረዚዳንት የነበሩት ታጋይ ስየ አብርሃም በትግራይ እየሆነ የነበረውን ሁሉ በአካል አዲስ አበባ በመሄድ ሰዉየወን ለማስረዳት ቢሞኩሩም ጠቅላይ ሚኒስትሩ አይሆኑም አንተም አትሸወድ ኤርትራ አትወረንም ብለወ መልስ ሰጡት።
8. ወረራው ለማድረግ 10 ቀን ሲቀረዉ ከላይ ከተገለፁት 5 የሻቢያ ኮሮች የሰወ ሃይላቸው ለመጨመረ ከ1ኛ እስከ 4ኛ ዙር የሳዋ ሰልጣኞች ከተለያዩ ቦታዎች በልማት ስም በአስቸኳይ እንዲሰባሰቡ ተደረገ። በወቅቱ ሴት 54,202 ወንዶች ደግሞ 11,473 ብድምሩ 65,675 ወታደር በአጭር ግዜ ውስጥ ተስብስቦ የመዳራጀት ስራ ተጀመረ። የኛው መሪ አሁንም ዝምታን መረጡ
9. ወረራው ሊደረግ 2 ቀን ሲቀረው አዲስ አበባ ድረስ በመግባት ከሰውየውና ከቡዱኑ ጋር የሻዕቢያ ባለስልጣናት ተገናኝተው ከመከሩ በኋላ ትልቅ ግብዣ ተደርጎላቸወ በባህርዳር እንዲሸኙ ተደርጓል።
ይህ ሁሉ ሲሆን የወቅቱ መሪያችን ሻዕቢያ አትወረንም ብለወ ድርቅ አሉ። ግን ለምን? አሁኑም መልሱን ሳይሰጡን እሳቸውም ወደ ላየኛው አገር ሄደዋል። ግን የሳቸው አጨብጫቢ የነበሩት ቋጦሮውን ይዘወት ዛሬ ድረስ ዘልቀዋል።
ግዜው ደረሰ ሻዕቢያ ዝግጅቱን ጨርሶ ወደ ተግባር ተሸጋገረ ግንቦት 4/1990 ዓ/ም እንዲህ ሆነ
• ከሻዕቢያ በሜ/ጀ ገ/ሄር ገ/ማርያም ከሚመራው 2001ኛ ኮር አንድ ብርጌድና አንድ ታንከኛ ሻለቃ እንዲሁም በሜ/ጀ ፊሊጶስ ገ/ዮሃንስ ከሚመራው 161ኛ ኮር ተጨማሪ አንድ ሻለቃ 8 ታንኮች አሰልፈው ባድመን የነበረወን የኢትዮጵያ ፖሊሰና ሚሊሻ ጠራርገወ ከተማዋን ያዙ።
• ከዚያ በኋላ በሜ/ጀ ፊሊጶስ የሚመራው 161ኛ ኮር ከባድመ ጀምሮ ሰምበልን በመግባት እስከ ተከዜ መንገድ ዘግቶ ቦታውን ያዘ።
• በሜ/ጀ ዑመር ሐሰን ጠዊል የሚመራው 381ኛ ኮር በሜ/ጀ ገ/ሄር የሚመራውን 2001ኛ ኮርን በመረከብ ከሰምበል ወደ ምስራቅ በኩል በማስፈት እስከ መረብ ወንዝ አፋፍ ላይ ተዘርግቶ ቦታ ያዘ።
• በሜ/ጀ ገ/ሄር የሚመራወ 2001ኛ ኮር ቦታወን 161ኛ ኮር አስረክቦ ወደ ዛላምበሳ ግምባር በመቀየር ዛላምበሳ ከተማን ተቆጣጠረ።
• በሜ/ጀ ሃይለ ሳሙኤል/ቻይና/ የሚመራወ 419ኛኮርና 525ኛ ናደው ኮማንዶ ክ/ጦር የጅቡቲን መስመር ለመቁረጥ ቡሬ ከተማ ገብተው መሸጉ።
• 271ኛ ኮር በባድመና ዛላምበሳ አማካይ ቦታ በሆነው መንደፈራና አዲካላ አልፎ ወደ ራማ ከተማ በመጠጋት ቦታ ይዘዋል።
በኢትዮጵያ በኩል
ወረራወ ግንቦት 4/1990ዓ/ም ሲጀመር ጀነራል ሳሞራ ዩኑስ ከማንም ቀድሞ ከተወሰነ ሃይል ጋር ወደ ባድመ ግንባር በሚወስዱት መንገዶች አከባቢ ደርሷል። በመቀጠልም ኢታማጀርሹም ፃድቃን ገ/ትንሳኤ፣ ስየ አብርሃ ሁኔታውን ላማጤን ዓዲ ሃገራይ ደርሰዋል።
ሜ/ጀ ብርሃነ ነጋሽና ሜ/ጀ አበባው ታደሰ 31ኛ ክ/ጦር ይዘወ ከሁመራ ቀን ከለሊት ተጉዘው ሸራሮ ከተማ ደረሱ።
ሜ/ጀ ኣብርሃ ወ/ማርያም 11ኛ ክ/ጦር ይዘወ ዛላምበሳ ግንባር ደረሱ።
ሜ/ጀ ስዓረ መኮነንና ሜ/ጀ ታደሰ ወረደ 12 ክ/ጦር ይዘው ቡሬ ግንባር ደረሱ።
ትናንትና ግማሹን ከህወሓት ጋር ሆኖ ሌላውም ደግሞ ከደርግ ጋር ሆኖ እንደጠላት ሲፋለም የነበረውን ታጋይና ወታደር አሁን በአገራዊ ጉዳይ አንድ በመሆን አብሮ ድሮ ወደ ተወው ምሽግ ውስጥ ገባ።
ግንቦት 13/1990 ዓ/ም የቀድሞ ጠቅላይ ሚኒስተራችን ከተደበቁበት ብቅ በለው እኛ ስላም ፈላጊ ነን። ስለዚ ችግሩን በሰላም መፍታት አለብን ብለወ ለውጭና አገር ውስጥ ጋዜጣዊ መግለጫ ሰጡ። ይገርማል “ታሞ ከመማቀቅ አስቀድሞ መጠንቀቅ” ይሉታል እንደዚህ ነው።
ሻዕቢያ የጠቅላይ ሚንስትሩ ንግግር ከቁብ ሳይቆጥሩት ሰኔ 1/1990 ዓ/ም ውግያውን በከፍተኛ ሁኔታ ጀመሩት። በሁሉም ግንባሮች ሻዕቢያ እንዳሰበው ዓዲግራት ቁርስ መቐለ እራት ሳይበላ ኩፍኛ ተመቶ ተሸነፈ። አሁኑ ድሉ የኢትዮጳያ ሰራዊት ሆነ። መንግስታችን በአስቸካይ ሁኔታ በሚድያ ሁሉም በማሰራጨት የዘመቻ ጥሪ ያቀርባል። የኢትዮጵያ ህዝብ በአገሩ ጉዳይ ሁሌም የማይደራደር ህዝብ ስለሆነ ልክ ቆፎውን እንደተነካ ንብ ሆብሎ ወደ ነበሩት ማሰልጠኛ ማዕከሎች ጎረፈ። እንዲህ እንዲህ እየተባለ 1991 ዓ/ም ደረሰ።
በወቅቱ የአፍሪካ አንደነት መሪዎችና የተባበሩ መንግስታት መሪዎች ሁለቱም አገራት ለማስታረቅ ኡጋዲጎ ቢያገናኙዋቸው ሁለቱም ሳይስማሙ ቀሩ።
በዚህ መስረት እንደገና የካቲት ጀምሮ እስከ መጋቢት 16/1991 ዓ/ም የብዙ ሰው ህይወት የበላ ከባድ ውግያ ተደረገ። በዚህን ወቅት ፅሃይዋ ጠልቃ ባድመ ላይ የኢትዮጵያ ባንዴራ ተውለበለበች። ቢሆንም ግና በመካከለኛ ግንባር በተፈጠረው የውግያ ስልት ስህተት የኢትዮጵያ ሰራዊት ካባድ መስዋእትነት ከፈለ።
ቀጥሎም እንደገና ሰኔ የጦርነት ወር ናት የተባለ ይመስል 1991 ዓ/ም ሻዕቢያ ሰኞ ባድመ ብሎ ሓሙስ ቀን ከበድ ያለ ውግያ ጀመረ። አሁኑም ከመሸነፍና እፍረት ከመከናነብ አላመለጠም። የሰኔ ውግያ በጣም ከባድ ከመሆኑም ባሻገር ትልቅ ድል የተገኘበትና ብዙ መስዋእትነት የተከፈለበት ጭምር ነበር።
እንደዚህ እያለ 1991 ዓ/ም አብቅቶ 1992 ዓ/ም ተተካ። ኢትዮጵያ የሻዕቢያ ወረራ ከመመከት ወደ አጥቂነት ተሸጋግራ ሻዕቢያን ላይነሳ ለመጨረሻ ለመምታት አቋም በመወሰድ ሰፊ የስልጠናና ዝግጅት በማድረግ ግንቦት 4/1992 ዓ/ም ድንገተኛ ማጥቃት ሰነዘረች። ውግያው በተለየ ስልትና ዝግጅት ስለተደረገበት የኢትዮጵያ ሰራዊት በምዕራብ ትግራይ በኩል ተሰኔን አልፎ በረንቱ ከተማ በመግባት ሃይኮታን አልፎ አስመራን ለመግባት በጉጉት ይጠባበቅ ጀመር።
በመካከለኛ ግንባር ሻምበቆ በማለፍ ፆሮና ገብቶ አይቀሬው 95 ኪ/ሜትርን አልፋ የምተገኘውን አስመራን በርቀት ማየት ጀመረ። በምስራቕ ትግራይ በኩል ዛላምበሳ ከተማን አልፎ ሰንዓፈ ከተማ በመቆጣጠር እምባሴራ ተራራ ላይ ሆኖ አዲ ቀይሕና የአስመራ በር የሆነችሁ ደቀምሓሬን በርቀት እየተመለከተ መጣን መጣን ይላል።
በአፈር ክልል ባዳን አልፎ እንዳልጌዳ፣ ዓውዳ አልፎ የአሰብን መስመር ለመቁረጥ እየተፋለመ ይገኛል። በቡሬ ግንባርም የኢትዮጵያ ሰራዊት ከፍተኛ መስዋእትነት በመክፈል አይሞከር ምሽግን ደርምሶ የአሰብ ጨው ፋብሪካ ጋር ተጠግቶ የባህር በራችን ለመመለስ በስሜት እየተዋጋ ነበር።
በወቅቱ ከሻዕቢያ ከተማረኩት አንዱ ያለውን “ ዓስብ የነበረው ክ/ጦር ሁሉ ተነስቶ በዓፋር መሬት እንዳይቆረጥ ምፅዋዕ ላይ ተቀያሪ ምሽግ ሰርቶ ገብቷል። እዚህ ዓሰብ የቀረው አንድ ብርጌድ ነው። ይሀውም እኔ አንዱ የዛ ብርጌድ አባል ነኝ።” የሚል ቃሉን የሰማ ሰራዊታች ሺዎች ጓዶችን ወድቀው እያየ የነሱን መስዋት ከዳር ለማድረስ በደስታ ወኔውን ተነሳሳ።
ይህ ሁሉ ሲሆን የሻዕቢያ መሪዎች በሬድዮና ቴሌቪዥን ላይ የድሮ የሳህልና የናቅፋ ዘፈኖች ለህዝቡ እንዲታዮ በማድረግ የነበራቸውን ትጥቅና ንብረት ወደ ናቅፍና ሳህል መጫን ላይ ነበሩ።
የሰኔው አስደንጋጭ ቋጠሮ ድንገት ሳይፈታ ዱብ አለ።
በወቅቱ የነበሩት ጠቅላይ ሚኒስትር አስቸካይ ደብዳቤ በመፃፍ ወደ ሁሉም ግንባሮች እንዲበተኑ ከማድረግ በተጨማሪም በመገናኛ ሬድዮ ጦርነቱን አቁሙ የሚል መመሪያ ሰጡ። በእርግጥ በግዜው በእጃቸው ያልነበረው የጦሩ መሪነት ስልጣን ፓርላማውን ድንገት ስብሰባ ጠርተወ የመከላከያ ጠቅላላ ተጠሪነቱ ለጠቅላይ ሚኒስተር እንዲሆን ካፀደቁት ትንሽ ወራቶች ብቻ ነበር የተቆጠሩት። ይህ አዲሱን ስልጣን ተረክበው ነገሩን ባልታሰበ ሁኔታ ቀየሩት። እነዛን ትላንትና ሻዕቢያ ሊወሩን ነው ሲሉዋቸው አልሰማም ብለው መልስ የሰጡዋቸው የህወሓት መሪዎች በ1992 ዓ/ም በታቀደው ጦርነት ሻዕቢያን አንዴና ለመጨረሻ መደምሰስ የሚል በአራት ኪሎ ቤተመግንስት የፀደቀውን እቅድ አሁን እንዴት ነው በግለሰብ ደረጃ ሊቀየር የሚችለው? ብለው ቆሽታቸውን አረረ። ይባስ ብሎ የታሰረውን ቋጠሮ አልፈታ ብሎ ሲያንገላታቸው ህሊናቸውን ሽጠው ከመኖር ሃቁን ይታወቅ በለው በስበስባ ማጋለጥ ሲጀምሩ 1993 ዓ/ም አንጃ ተብለው ከድርጅቱ እንዲወጡ ተደረጉ።
የሆነ ሆነና የጠቅላይ ሚኒስትሩ ደብዳቤ በጦሩ ከባድ ተፅእኖ አሳረፈ። ከተራ ወታደር እስከ ከፍተኛ አመራር በየግንባሩ በተደረጉት ስብሰባዎች አቋሙን ግልፅ በማድረጉ ግማሹ የታሰረ ግማሹ ተባረረ ብዙ ነው። የጦሩ ጥያቄ ተገቢ ነው። ምክንያቱም ከዚህ በፊት በተደረጉ ውግያዎች ማለትም:
ግንቦት 4/1990 ዓ/ም በባድመና ዛላምበሳ ያለቁት ፖሊሶችና ሚሊሻዎች በአይኑ አይቷል።
ሰኔ 3/1990 ዓ/ም ነባር የህወሓት ታጋይና የቀድሞ የደርግ ወታደሮች በባድመና ዛላምበሳ እንዲሁም በቡሬ መስዋእት ከፍለዋል።
የካቲት እስከ መጋቢት 16/1991 ዓ/ም ባድመ ለማስለቀቅ በተደረገው ውግያ 11ኛ ክ/ጦር በ6 ዙር ፈንጂ ገብታ አንድ ብርጌድ ሙሉ በሰላሞ የከፈለችሁ መስዋት የሚዘነጋ አይደለም። በተጨማሪም በፆሮና፣ እግሪ መኸል፣ ሻምበቆ 20ኛ ክ/ጦር፣ 21ኛክ/ጦር፣ 22ኛ ክ/ጦር፣ 13ኛ ክ/ጦር እና ኮማንዶ የከፈሉት መስዋእት ዘግናኝ ነበር። የሰውና የእንስሳት ድምና ስጋ የማይለይበት መጥፎ ውግያ የተደረገበት ነበር።
ከሰኔ 1እስከ 18/1991 ዓ/ም ጠላት ሰኞ ባድመ ብሎ ሲመጣ በባድመና መረብ ግንባር አከባቢ 31ኛ ክ/ጦር፣ 33ኛ ክ/ጦር፣ 23ኛ ክ/ጦር፣ 13ኛ ክ/ጦር እንዲሁም ኮማንዶ የከፈሉት መስዋትነት ከባድ ነበር።
ግንቦት 4/1992 እስከ ሰኔ 7/1992 ዓ/ም በተሰኔ መግባትና እንዲሁም ሰራዊታችን ቦታውን ልቀህ ተመለስ የሚለው የጠቅላይ ሚኒስትሩ መልዕክት ሰምቶ በሚወጣበት ግዜና እንዲሁም ሰራዊቱ በስሜት እንደገና ተመልሶ የተሰኔ ከተማ ሲቆጣጠር በነበረ ውግያ ከ15ኛ ክ/ጦር፣ 25ኛ ክ/ጦር፣ 27ኛ ክ/ጦር በተሰኔና በረንቱ መይዳዎች የክፈሉት መስዋእትነት ብዙ ነበር።
በግንቦት መጨረሻ ጀመሮ እስከ ሰኔ 15/1992 ዓ/ም በቡሬ በተደረገው ውግያ 39ኛ ክ/ጦር፣ 32ኛ ክ/ጦር፣ አግአዚ/ኮማንዶ/ ክ/ጦር የከፈሉት ከባድ መስዋእት በጠማ ከባድ ነበር።
ስለዚህ ሰራዊቱ በ1992 ዓ/ም ግንቦት ወር ውግያ ሲጀመር ሰኔ ላይ በሁሉም ግንባራት ማጥቃት ተሰንዝሮ አስመራ የሚለውን ዜማ ሊለቀቅ አፋፍ ላይ ነበር። ግን ይህ አልሆነም። ሌላው ከባድ መስዋእት የተከፈለባት በእጃችን መዳፍ ገብታ የነበረች አስብም ላትገኝ እንደገና አመለጠች።
በጣም በጣም የሚገርመው
ሰኔ 1990 ዓ/ም የኢትዮጵያ ሰራዊት በሻዕቢያ ላይ ድል ተጎናፀፈ።
ሰኔ 1991 ዓ/ም ሻዕቢያ ባድመና ዛላምበሳን እንዲሁም ቡሬ ላያገኛቸው በኢትዮጵያ ቁጥጥር ስር ገቡ።
ሰኔ 1992 ዓ/ም የኢትዮጵያ ሰራዊት የኤርትራን ምድር 40 % የሚሆነውን ተቆጣጥሮ ውግያውን አቁም ተባለ።
ቆይሰቲ በወቅቱ የጠቅላይ ሚኒስትሩ ደብዳቤ በታዩት ሁለት ፍፌ ነገሮቸ ያዘለ ነበር
1. እኛ የሰው አገረ የምንገባ ወራሪዎች አይደለንም
2. የተባበሩት መንግስታት ማእቀብ ይጥሉብናል
ይገርማል ጨዋታው በሶማሌ ውግያ ያው እሳቸው በሰጡት መመሪያ የኢትዮጵያ ሰራዊት ባይዱዋን አልፎ ከፍተኛ መስዋእት ከፍሎ መቃድሸዎ ገብቷል። ይህ ወረራ አይደለም ማለት ነው። እንዲሁም የተባበሩ መንግስታት የኢትዮጵያ ሰራዊት ባይዱዋን አልፎ መቃድሸዎ ሲገባ ከማእቀብ ይልቅ ድጋፍና ዶላሮችን ቸበቸቡ። ጎማው ለብቻ መሪው ለብቻ ሆነብኝ።
ወይ ሰኔ ምን አይነት የማይፈታ ቋጠሮ ይዘሽ ነው እንደዚህ በሰው ህይወት የምትቀልጂ። ሻዕቢያ እንደሆነ ይሀው ዛሬም ነገም አሉ። ግን ለምን ያ ሁሉ ህይወት መጥፋት አስፈለገ እንዲህ ተመልሰው መምጣት የሚችሉበትን ዕድል ሰጥቶ? እኛስ ሰላም ፈላጊ ነን በአገር የመጣብንን ወደ ኋላ አንልም።
የኔ ጥያቄ ግን
ለምን በሚኒሊክ የነበረ ጥፋት
በሃይለስላሰ ያልተሰተካከለ
በኢህአዴግ ጭራሽ ላይነሳና ላይታሰብ በቋጠሮ የተዘጋ? ? ? ? ? ? ?

በዓለም አቀፉ የሠላም ደረጃ ኢትዮጵያ ከ162 ሀገራት 139ኛ ደረጃን ያዘች

በፀጋው መላኩ

federal
በየዓመቱ የየሀገራትን የሠላም ይዞታ በማጥናት ደረጃን የሚያወጣው ኢኒስቲትዩት ፎር ኢኮኖሚክስ ኤንድ ፒስ የተባለ ዓለም አቀፍ ተቋም የ2014 የዓለም ሀገራት የሰላም ደረጃ ከሰሞኑ የለቀቀ ሲሆን በዚህም ጥናቱ ከ162 ሀገራት ኢትዮጵያን በ139ኛ ደረጃ ላይ አስቀምጧል። ተቋሙ የአንድን ሀገር የሠላም ደረጃ ለማውጣት በርካታ የስኬት ማሳያዎች (Indicators) ግምት ውስጥ ያስገባል። ለዚሁ ልኬት ግብዓትነት ከሚውሉት መመዘኛዎች መካከል የውስጥና የውጭ ግጭቶች፣ አንድ ሀገር ከጎሬበቶቹ ጋር ያለው የግንኙነት ሁኔታ፣ የፖለቲካ አለመረጋጋት፣ የሽብር ተጋላጭነት፣ የወንጀል መስፋፋት እንዲሁም በእያንዳንድ አንድ መቶ ሺ ሰው በአንድ ሀገር ውስጥ ያለውን የእስረኛ ብዛትንም በመውሰድ ደረጃውን ለማውጣት በልኬትነት ይጠቀማል። ከዚህም በተጨማሪ ከአጠቃላይ ብሄራዊው ምርት አንፃር ለሚሊተሪው ዘርፍ የሚወጣውንም የገንዘብ መጠን ታሳቢ ያደርጋል። እነዚህንና ሌሎች ተጨማሪ ግብዓቶችን በማካተት ነው መረጃዎቹ ተተንትነው ደረጃ ወደ ማውጣቱ ስራ የሚካሄደው።
የየሀገራቱ ደረጃ ወጥቶ በድርጅቱ ድረገፅ እንዲሁም በዘ ኢኮኖሚስት መፅሄት ለህትመት የሚበቃ ሲሆን የዘንድሮውም ሪፖርት የ162 ሀገራትን መረጃ በመውሰድ ሰፊ ትንታኔ ከሰጠ በኋላ ኢትዮጵያ በ139ኛ ደረጃ አስቀምጧል። ተቋሙ በኤርትራና በኢትዮጵያ መካከል ሰላምም ሆነ ጦርነት የሌለበት ሁኔታ በመግለፅም በይደር የተቀመጠ ጉዳይ መሆኑንም አመልክቷል። ኢትዮጵያ ከፀጥታ ጋር በተያያዘም ከፍተኛ ገንዘብ የምታወጣ መሆኑን መረጃው ጨምሮ አመልክቷል። በዚህ የሀገራት የሰላም ደረጃ አይስላንድ የመጀመሪያውን ደረጃ በመያዝ በዓለም እጅግ ሰላም የሰፈነባት ሀገር ተብላለች። ዴንማርክ ሁለተኛ ስትሆን ኦስትሪያ የሶስተኝነትን ደረጃን ይዛለች።
ከ162ቱ ሀገራት 162ኛን ደረጃ በመያዝ በደረጃው ግርጌ ላይ የተቀመጠችው ሶርያ ናት። አፍጋስታን፣ ደቡብ ሱዳን፣ ሱዳን፣ ኢራቅ፣ ማዕከላዊ አፍሪካ ሪፐብሊክ ፣ ዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎም በደረጃው የመጨረሻ ግርጌ ላይ የተቀመጡ ሀገራት ናቸው። ግብፅ 148ኛ ደረጃን ይዛለች።
ዓለም አቀፍ የሀገራት የሠላም ስኬት ደረጃ (Global peace Index) በኢንስቲትዩት ፎር ኢኮኖሚክስ ኤንድ ፒስ ተቋም በየዓመቱ ይፋ የሚሆን ሲሆን መረጃውን በማሰባሰቡ በኩል በርካታ ዓለም አቀፍ ተቋማት ሰፊ ትብብርና ተሳትፎን ያደርጋሉ። ከዓለም አቀፍ ተቋማቱ መካከል የተለያዩ የተባበሩት መንግስታት አካላትም ይገኙበታል። እንደ ኮፊ አናን እና ሊቀጳጳስ ዴዝሞንድ ቱቱን የመሳሰሉና በተለያዩ ጊዜያት ሀገራትን ከመሩ በኋላ የስልጣን ጊዜያቸውን ያጠናቀቁ መሪዎችም የሙያ አስተዋፅዖችን የሚያበረክቱበት ተቋም ነው። ተቋሙ የሀገራትን የሠላም ደረጃ የሚያወጣው 22 መስፈርቶችን አስቀምጦ በዚያ ልኬት መሰረት ነው።
ምንጭ – ሰንደቅ ጋዜጣ (በአዲስ አበባ የሚታተም)

የትግራይ ክልል “አሸባሪ” ያላቸውን የትግራይ ሴት ጉዳይ (ደብዳቤውን ይዘናል)

June24/2014

(ኢ.ኤም.ኤፍ) ተከሳሽዋ ወ/ሮ አልጋነሽ ገብሩ ባራኪ ይባላሉ። መንግስትን በሃይል ለማፍረስ በማሰብ የአሸባሪነት ተግባር ፈጽማለች ተብላ በትግራይ ክልል መንግስት ተከሳለች። ሁኔታውን በቅርብ የተከታተለው በስፍራው የሚገኘው አብርሃ ደስታ ነው። እንዲህ በማለት ዘገባውን ይቀጥላል።

የእንደርታ እግሪሓሪባ ሰዎች መሬታችን ስላሉ፣ ፍትሕ ስላሉ፣ እነሆ ለሦስት ዓመታት የመንግስት አገልግሎት (ትምህርት የማግኘት መብት፣ ህክምና የማግኘት መብት፣ የፖሊዮ ክትባት ወዘተ) ተከልክለው ቆዩ። መንግስት ራሱ በፈጠረው ችግር አሁን ኗሪዎችን በሽብር ወንጀል (ማንን እንዳሸብሩ እንጃ) ተከሰዋል። አንድ ዳኛ እንደገልፀው የተከሰሱበት የሽብርተኝነት ወንጀል በ97ቱ የቅንጀት መሪዎች የተከሰሱበት ዓይነት ነው።

ከታሰሩ የእግሪሓሪባ ኗሪዎች አንዷ ወይዘሮ አልጋነሽ ገብሩ ትባላለች። የሰማእት ቤተሰብ ናት (ስድራ ስውእ)። አራት ልጆች ብቻዋ ታሳድጋለች (አባታቸው ሞቷል)። ትምህርት የላትም። አርሶአደር ናት። ትንሹ ልጇ የ አምስት ዓመት ህፃን ነው። ምግብ የሚሰጠው የለም። ያከባቢው ኗሪዎች በየተራ ምግብ ያቀብሏቸዋል። መሬታችንን አትንጠቁን ስላለች እነሆ በሽብርተኝነት ተከሳለች። የመንግስት ጥፋት ሁሉ የሷ ሆኗል። መንግስት ያጠፋው ሁሉ እሷ ተጠያቂ ሆናለች።

እስቲ ክሱ አንብቡት። ትገረማላቹ። አራት ገፅ ነው። በቅደም ተከተል ይነበብ። በትግራይ ለ አንዲት ድኻ አርሶደር እንዲህ ይባል እንደሆነ ራሳች ሁ ትጠይቃላቹ። ይሄ ስርዓት ይጠየቅ።

የደገሃቡር የጸጥታ አዛዥ ተገደሉ

ሰኔ ፲፯(አስራ ሰባት)ቀን ፳፻፮ ዓ/ም ኢሳት ዜና :-ከሶስት ቀናት በፊት የኦጋዴን ነጻ አውጭ ድርጅት ታጣቂዎች በደጋሃቡር ላይ ድንገት በፈጸሙት ጥቃት ከሞቱት 7 የመንግስት ታጣቂዎች በተጨማሪ የደጋሃቡር የጸጥታ ጉዳዮች ሃላፊ የሆኑት አቶ አሻር ፣ በታጣቂዎች ጥይት ቆስለው ወደ ደጋሃቡር ሆስፒታል ከተወሰዱ በሁዋላ ዛሬ ጠዋት ሰኔ 17 ቀን 2006 ዓም ማረፋቸውን የደረሰን ዜና አመልክቷል።

የአካባቢው የልዩ ሚሊሺያ አዛዥ የሆኑት ሙሃመድ ዳይክ ክፉኛ ቆስለው አሁንም በሆስፒታሉ በመታከም ላይ ሲሆኑ፣ አማጽያኑ ጥቃቱን ፈጽመው ከአካባቢው መሸሻቸው ታውቋል።

ኢህአዴግ በክልሉ እየተባባሰ የመጣው የጸጥታ ሁኔታ ስጋት ላይ መጣሉን ተከትሎ ከኦብነግ ጋር ሊያደርገው ያሰበው ድርድር ሁለት የኦብነግ አመራሮች ናይሮቢ ኬንያ ላይ ተይዘው ከተወሰዱ በሁዋላ ተደናቅፏል። መሪዎቹ እጃቸውን በፈቃዳቸው እንደሰጡ መንግስት ቢገልጽም፣ እስካሁን ድረስ የታፈኑት መሪዎች ቀርበው እጃቸውን በፈቃዳቸው መስጠታቸውንና አለመስጠታቸውን አልተናገሩም።

በአካባቢው እየታየ ያለው ሁኔታ ያሰጋው መንግስት የክልሉን ፕሬዚዳንት ለመተካት ውስጥ ውስጡን እንቅስቃሴ ቢጀምርም፣ በአካባቢው የተሰማራው የመከላከያ ሰራዊት አዛዦች የፕሬዚዳንቱን መተካት በመቃወማቸው በመንግስት ሹሞችና በመከላከያ አዛዦች መካከል ልዩነት ተፈጥሮአል። በመንግስት በኩል ያለው አቋም ፕሬዚዳንቱ አቶ አብዲ ሞሃመድ ኡመር በሚከተሉት ፖሊሲ የክልሉ ህዝብ ይበልጥ እየተከፋ ተቃዋሚዎች ደጋፊ እየሆነ ነው የሚል ሲሆን፣ በመከላከያ አዛዦች በኩል ያለው አቋም ደግሞ አቶ አብዲ ለክልሉ ጸጥታ እና መረጋጋት እጅግ አስፈላጊ ናቸው የሚል ነው። ታዛቢዎች እንደሚሉት በክልሉ ውስጥ ከፍተኛ ኢንነቨስተር በመሆን እየሰሩ ያሉት የሌ/ጄኔራል ዮሃንስ ገ/መስቀል የፍቅር ጓደኛ አቶ አብዲን በስልጣን ላይ መቆየት በእጅጉ ይደግፋሉ። ከመከላከያ ባለስልጣናት ጋር የተፈጠረው ከፍተኛ የሙስና ግንኙነት አቶ አብዲ የአካባቢውን የመከላከያ አዘዦች ድጋፍ አስገኝቶላቸዋል።

ሰሞኑን አቶ አብዲ 1500 በክልሉ የሚገኙ የአገር ሽማግሌዎችን ሰብስበው የማእከላዊ መንግስት ባለስልጣናት በተለይም የደህንነት ሃላፊው አቶ ጌታቸው አሰፋ ሊያስገድላቸው እንደሚፈልግ በግልጽ ሲናገሩ ተሰምቷል።

አብዛኛውን አገር ሽማግሌዎች ባስደነገጠ መልኩ፣ መንግስት እኛን ሳይሆን መሬታችንን ነው የሚፈልገው ያሉት አቶ አብዲ፣ የክልሉ ሽማግሌዎች የመንግስትን የደህንነት ሃይሎች እንዳይፈሩ መክረዋል። የደህንነት ሃይሎች ከክልላችን ተጠራርገው ወጥተዋል በማለት የተናገሩት ሹሙ፣ የደህንነት ሹሙም በሙስና የተዘፈቁ መሆናቸውን ተናግረዋል።

ጅጅጋ የሚገኘው የነርሲንግ ማሰልጠኛ ትምህርት ቤት ተዘግቶ ተሰብሳቢዎች ለ10 ቀናት ያክል እንዲያርፉበት የተደረገ ሲሆን፣ አቶ አብዲ አገር ሽማግሌዎች ከእርሳቸው ጎን እንዲቆሙ ከመማጸን ጀምሮ ፣ ክልሉን ሊቆጣጠሩ የሚፈልጉ ሃይሎች ካሉ አንቀጽ 39ን ተግባራዊ እስከማድረግ እንደሚደርሱ ሲዝቱ መሰማቱን ጉዳዩን በቅርብ የሚከታተሉት የኢሳት ምንጮች ገልጸዋል።

የአገር ሽማግሌዎችን ድጋፍ ለማግኘት በሚመስል መልኩ አቶ አብዲ ለእያንዳንዱ የአገር ሽማግሌ ከፍተኛ ገንዘብ እንዲሰጣቸው አድርገዋል።

የግቢያቸው የጸጥታ አጠባባቅ ከወትሮው በተለየ እንዲጨምር መደረጉንና የሚጠራጠሩዋቸውን ጠባቂዎች ማባረራቸውን መረጃዎች ያመለክታሉ።

አቶ አብዲ ሙሃመድ አማራ እና ኦሮሞ ምንጊዜም ሊታረቅ የማይችል በመሆኑ የሶማሊ ክልል ህዝብ ከትግራይ ጎን እንዲቆም የተናገሩበት የቪዲዮ ማስረጃ በኢሳት መለቀቁ ይታወሳል።

ከሕገ-መንግሥቱ በፊት (ጋዜጠኛ ኤልያስ ገብሩ)

June 24, 2014 - 

ትናንት ሰኔ 14 ቀን 2006 ዓ.ም ሰማያዊ ፓርቲ ‹‹ያገባኛል ባይነት እና ጋዜጠኝነት በአምባገነን ሥርዓት ውስጥ›› በሚል ርዕስ እኔን ጋዜጠኛ አናንያ ሶሪ እና ዳዊት ሰለሞንን የውይይት መነሻ እንድናቀርብ በጋበዘን መሰረት በእኔ በኩል ለውይይት መነሻ ሀሰብ ይሆናሉ ብዬ ያቀረብኋቸውን ሶስት ነጥቦች እንዲህ አቅርቤያዋለሁ፡፡
በመጀመሪያ የሰማያዊ ፓርቲ ወጣቶች ጉዳይ ‹‹ያገባኛል ባይነት እና ጋዜጠኝነት በአምባገነን ሥርዓት ውስጥ›› በሚል ርዕሥ የውይይት መነሻ ሀሳብ ከሙያ አጋሮ ቼ ጋር እንዳቀርብ ስለጋበዘኝ በቅድሚያ ማመስገን እፈልጋለሁ፡፡

፩
የሕገ-መንግሥቱ አንቀጽ 29
ነሐሴ 15 ቀን 1987 ዓ.ም የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ሕገ-መንግሥት ሲጸድቅ የፈረሙበት የወቅቱ ፕሬዚዳንት ዶ/ር ነጋሶ ጊዳዳ ነበሩ፡፡ ይህ ሕገ-መንግሥት በአንቀጽ 29 (1) እና (2) ላይ ሃሳብን በነጻነት የመገለጽ መብትን በተመለከተ እንዲህ ይላል፡-
‹‹ማናኛውም ሰው ያለማንም ጣልቃ ገብነት የመሰለውን አመለካከት መያዝ ይችላል፡፡ ፣ማንኛውም ሰው ያለማንም ጣልቃ ገብነት ሐሳቡን የመግለጽ ነጻነት አለው፡፡ ይህ ነጻነት በአገር ውስጥም ሆነ ውጪ ወሰን ሳይደረግበት በቃልም ሆነ በጽሑፍ ወይም በሕትመት፣ በሥነ-ጥበብ ወይም በመረጠው በማንኛውም የማሰራጫ ዘዴ፣ በማንኛውም ዓይነት መረጃና ሐሳብ የመሰብሰብ፣ የመቀበልና የማሰራጨት ነጻነቶችን ያካትታል፡፡››
ባለፈው ዓመት መጨረሻ ላይ ከጓደኛዬ አቤል ዓለማየሁ ጋር ‹‹ኢትዮጵያን ማን ይታደጋት?›› በሚል ርዕስ ለንባብ ባበቃነው መጽሐፍ ውስጥ ይህን ሕገ-መንግሥት አስመልክቶ ዶ/ር ነጋሶን ቃለ መጠይቅ በማድረግ አነጋግረናቸው ነበር፡፡ ከላይ በመግቢያዬ የጠቀስኩት አንቀጽ 29 መከበር አለመከበሩ ከጥያቄዎቼ መካከል አንዱ ነበር፡፡ ዶ/ር ነጋሶም እሳቸው በምላሻቸው እንዲህ አሉ፡-
‹‹እንደ ጥሩ ምሳሌ የጋዜጠኛ ርዕዮት ዓለሙን እና የእስክንድር ነጋን ጉዳይ መውሰድ እንችላለን፡፡ በዚህ አንቀጽ መሠረት፣ ርዕዮት እንደጋዜጠኛ የፈለገችውን ሐሳብ ጽፋ ለየትኛውም ሚዲያ የማቀበል መብት አላት፡፡ ይህ ተጥሶ ‹‹ከሽብርተኛ ድርጅት ጋር ግንኙነት አላት›› ተብሎ ተፈረደባት፡፡ እስክንድር ነጋ በአንድነት ፓርቲ ጽ/ቤታችን ድረስ በሕዝብ ግንኙነት ክፍል ተጋብዞ በመምጣት የቀረበውን ሐሳብ ከተሰብሳቢዎች ጋር ተቀምጬ አዳምጫለሁ፡፡ ሐሳቡን በመግለጹ ‹‹ሽብርተኛ ነው›› ተብሎ ተፈረደበት፡፡ እነ አቶ በቀለ ገርባ እና አቶ ኦልባና ሌሊሳ ‹‹ከአምነስቲ ኢንተርናሽናል ሰዎች ጋር ለምን ተነጋገራችሁ?›› ተብለው ነበር የታሰሩት፡፡ በተጨማሪም በአንድነት ፓርቲ ስር ትታተም የነበረችው የ‹‹ፍኖተ ነጻነት›› ጋዜጣ ያለመታተም ጉዳይ፣ የ‹‹ፍትሕ›› ጋዜጣ መታገድ፣ የ‹‹አዲስ ነገር›› እና የ‹‹አውራምባ ታይምስ›› ጋዜጦች የደረሰባቸውን ችግር እናውቃለን፡፡ አንቀጽ 29 እስከአሁን አልተከበረም፡፡››
እንግዲህ የተከበራችሁ የዚህ ውይይት ተሳታፊዎች፣ ሕገ-መንግሥቱ ላይ ፈርመው ያጸደቁት የቀድሞ ፕሬዚዳንት ሕገ-መንግሥቱ አለመከበሩን ጥቂት ምሳሌዎችን በማቅረብ ተናገርው ነበር፡፡ ይህ የሥርዓቱን ህገ ወጥነት እና አደገኝነት የሚያሳይ ነው ብዬ አምናለሁ፡፡ የጊዜው መንግሥታችን ‹‹ሀገርን የማስተዳድርበት ወርቃማ ሕግ አለ፡፡ ይህ ትልቅ ስኬታችን ነው›› በማለት ዘወትር ሲናገር እንዳደምጠዋለን፡፡ የኢህአዴግ መንግሥት የሕገ-መንግሥቱን አንቀጽ 29 በተለያዩ በርካታ ጊዜያትና በተለያዩ መንገዶች ሲንድ፣ ሲሸራርፍና ሲደፍር፤ ናድኩት፣ ሸራረፍኩና ደፈርኩት አይለንም፡፡ ይልቅ ጥቂት የማይባሉ ጋዜጠኞችን ‹‹ሕገ መንግሥቱን ለመናድ ሲንቀሳቀሱ … ከአሸባሪ ቡድኖች ጋር በመተባበር የሀገርን መሰረተ ልማቶች በሽብር ለማውደም ሲያሴሩ …ወዘተ በሚሉ ምክንያቶች ጠርጠሮ በመያዝ በፍርድ ሂደትም በተለያዩ ዓመታት የጽኑ እስራት ቅጣት በይኖባቸዋል፡፡ አሁንም በመሰል አካሄዶች ፖሊስ (በሽብርተኝነት ወንጀል) ሶስት ጋዜጠኞች እና ስድስት ጦማሪያን (ብሎገሮች)ን ‹‹ጠጥሬያቸዋለሁ›› በሚል በማዕከላዊ ወንጀል ምርመራ ጣቢያ ከታሰሩ ከ56 ቀናት በላይ አልፏቸዋል፡፡ እነዚህ ጋዜጠኞች እና ጦማሪያን ሕገ-መንግሥቱን አክብረው የሚንቀሳቀሱ ነበሩ ብዬ በግሌ አምናለሁ፡፡ ዛሬም ሕገ-መንግሥቱን እና ሐሳብን በነጻነት የመግለጽ መብት በምን ሁኔታ ላይ እንደሚገኝ ሃሳቦችን አንስተን በጋራ ብንወያይ ወሳኝ ጉዳይ ይመስለኛል፡፡ መንግሥት ሕገ-መንግሥቱ በመናድ ብሎ ጋዜጠኞችን ፖለቲከኞችንና ዜጎችን በሕግ ተጠያቂ እንደሚያደርግ ሁሉ እሱም የሕገ-መንግሥቱን ድንጋጌዎች ሲንድ፣ ሲሸራርፍና ሲደፍር በሕግ እንዴት ተጠያቂ ማድረግ ይቻላል? በሚለው ላይ እንነጋገር እና የመፍትሔ ሀሳቦች ይንሸራሸሩ፡፡
፪
ከሕገ-መንግሥቱ በፊት
ኢህአዴግ 1983 ዓ.ም ላይ የደርግ ሥርዓትን ከገረሰ በኋላ ነጻ ፕሬስ ማወጁ ብዙዎቻችንን የሚያስማማ እና ሊመሰገንበት የሚገባ ትልቅ እርምጃ ነው ብዬ አምናለሁ፡፡ ነገር ግን፣ ሥርዓቱ ይህንን በማድረጉ ከሰማይ መና እንዳወረደ ተደርጎ መቆጠር አለበት አልልም፡፡ መንግሥት በተለያዩ ጊዜያት፣ በተለይ እራሱ ጠቅልሎ በያዛቸው እና እንደፈለገ በሚዘውራቸው ሚዲያዎች ነጻ ፕሬስ ማወጅ መቻሉን ከሚጠበቀው በላይ በማጋነን ለፕሮፖጋንዳ ፍጆታነት ሲጠቀምበት ተመልክተናል፡፡ ኢህአዴግ በትረ-ሥልጣን ባይይዝ ኖሮ ኢትዮጵያ ውስጥ ነጻ ፕሬስ ፈጽሞ አይታወጅም ብሎ መደምደምም ከባድ ነው፡፡ (እንዲህ ብለው የሚያስቡ ስላሉ ነው) በዚያን ጊዜ ከዓለም ነባራዊ ሁኔታ ጋር ለመሄድ ኢህአዴግ ነጻ ፕሬስን ማወጁ የውዴታ ግዴታውም ነበር – ከልቡ ቢያምንበትም ባያምንበትም፡፡
ከነጻ ፕሬሱ እወጃ በኋላ ባሉት ዓመታትም፣ እስከአሁን ድረስ የኢትዮጵያ ነጻ ፕሬስ በምን አይነት አስቸጋሪ ሁኔታ ውስጥ ሲዳክር መጓዙን መናገር ለቀባሪ እንደማርዳት ስለሚሆን አልፈዋለሁ፡፡

አንድ ጉዳይ ግን በውስጤ ብዙ ጊዜ ይብሰለሰላል፡፡ እራሴንም ደጋግሜ ጠይቄ ለራሴ መልስ አግኝቼለታለሁ፡፡ የኢሕአዴግ መንግሥት የሕጎች ሁሉ የበላይ ሕገ መንግሥቱ ብቻ መሆኑን ደጋግሞ ነግሮናል፡፡ ሐሳብን በነጻነት የመግለጽ መብት ከሕገ-መንግሥቱ በፊት ቀዳሚ መሆኑ ይሰማኛል፡፡ ይህንን የምለው፣ ተፈጥሮ የሰውን ልጅ በነጻነት እንዲያስብ፣ ሐሳቡን ሐላፊነት በተሞላው መልኩ እንዲናገር፣ እንዲጽፍ፣ በተለያዩ ጥበባቶችና የመግባቢያ መንገዶች እንዲያስተላልፍ እና እንዲቀበል ቀድማ ለግሳዋለች፡፡ ይህንን የላቀ የተፈጥሮ ሕግ ከሕገ-መንግሥት ጋር ተሰናስሎ በሕግ ማዕቀፍ መደገፉ ጥቅሙ የላቀ መሆኑ አከራካሪ አይመስለኝም፡፡
በተለይ እንደ ኢትዮጵያ ዓይነት አምባገነን ሥርዓቶችን ያየች ሀገር ቀላል የማይባሉ ዜጎች ተፈጥሯዊውንም ሆነ ሕገ-መንግሥታዊ የማሰብ፣ የመናገር፣ የመጻፍ …ወዘተ መብቶቻቸው ተሸብቦ በፍርሃት ቆፈን ውስጥ መውደቃቸውን አምናለሁ፡፡ ይህም ሥርዓታቱ (ደርግ የለየለት፣ ኢህአዴግ ደግሞ ዴሚክራሲያዊ ካባ የደረበ አንባገነን ነው) ለሥልጣናቸው ማቆያ እና ማራዘሚያ ሲሉ ከእነሱ ሃሳብ በተቃራኒው በሚያስቡ እና በድፍረት በሚናገሩ፣ በሚጽፉ …ዜጎቻቸው ላይ በሚወስዷቸው ኢ-ፍትሃዊ የግድያ፣ የድብደባ፣ የእስር፣ የእንግልት፣ የስደት …እርምጃዎች በዋነኝነት የሚመጣ ነው፡፡ አፋኝ የሆነው የጸረ-ሽብርተኝነት አዋጁም ኢትዮጵያኖችን ተፈጥሮ የለገሰቻቸውን የማሰብ፣ የመጻፍ፣ የመናገር …መብቶች በእጅጉ የሚጨቁን ነው ብዬ አምናለሁ፡፡
በመሆኑም ኃላፊነት በተሞላው መንገድ ሐሳብን በነጻነት የመግለጽ መብትን በሕግ ማዕቀፍ ውስጥ አስገብቶ የማክበር እና የማስከበር ግዴታን እንዴት እንወጣው? በሚለው ላይ ብንወያይበት መልካም ነው ብዬ አስባለሁ፡፡
፫
የእስረኞች አያያዝ እና ሰብዓዊ መብቶች
በሕገ-መንግሥቱ አንቀጽ 18 (1) ላይ ‹‹ማንኛውም ሰው ጭካኔ ከተሞላበት፣ ኢ-ሰብዓዊ ከሆነ ወይም ክብሩን ከሚያዋርድ አያያዝ ወይም ቅጣት የመጠበቅ መብት አለው›› ይላል፡፡ ይህ ግን በተለያዩ ጊዜያት በማዕከላዊ ወንጀል ምርመራ በግልጽ እየተጣሰ እንደሚገኝ እየደመጥን ያለነው፡፡ በዚያ ጭካኔ የተሞላበት ድርጊት ይፈጸማል፡፡ ‹‹እመኑ›› ወይም ‹‹በሌላ ሰው ላይ መስክሩ›› ተብሎ ቶርች ይደረጋል፡፡ ዜጎች ይደበደባሉ፣ ውስጥ እግራቸው ይገረፋል፣ ቀዝቃዛ ውሃ ይደፋባቸዋል፡፡ ‹‹ወፌ ላላ›› የተባለ አውጫጭኝ ግርፍ ሰዎች እንደሚገረፉ ይነገራል፡፡ ይሄንን ጋዜጠኛ አና ጦማሪ በፍቃዱ ሐይሉ፣ ጦማሪያኑ አቤል ዋበላ እና አጥናፍ ድብደባ እና ጥፊ የመብት ጥሰት እንደደረሰባቸው ለፍርድ ቤት ተናግረዋል፡፡ እኔም ለጥቂት ቀናት ማዕከላዊ ታሰሬ በነበረበት ጊዜ ከብዙ ታሳሪዎች ድርጊቱ እንደሚፈጸም አረጋግጫለሁ፡፡ እኔ ታስሬበት በነበረበት ‹‹8›› ቁጥር ውስጥ ከጎንደር የመጣ ብርሃኑ የተባለ ሰው በድብደባ ብዛት እያነከሰ ነበር የሚሄደው፡፡ ከደቡብ ሱዳን በሽብር ጉዳይ ተጠርጥረው ከተያዙት መካከል ከአንዱ የቀድሞ የጋምቤላ ክልል ፕሬዚዳንት (አቶ ኦኬሎ) በስተቀር መደብደባቸውን አረጋግጠውልኛል፡፡ የተደበበደቡትን የአካላቸውን ክፍል አሳይተውኛል፡፡ ለአራት ቀናት ያህል እንዲቆም የተቀጣ ወጣትም የደረሰበትን በመረረ መልኩ ነግሮኛል፡፡ በማንኛውም መንገድ ተጠርጥረው የተያዙ ዜጎች ሰብዓዊ መብቶቻቸው ሲጣስ ‹‹ያገባናል፣ ድርጊቱ ተገቢ አይደለም፡፡ ይህንን የሚፈጽሙ ግለሰቦች እና አካላት በሕግ መጠየቅ አለባቸው›› ብለን በድፍረት መናገር፣ የሚመለከተውን አካል መጠየቅና ድምጻችንን በተለያየ መንገድ ማሰማት ይገባናል፣ ለተግባራዊነቱም መንቀሳቀስ ይጠበቅብናል፡፡
በመጨረሻም በጣም በማከብራቸው ምሁር ፕሮፌሰር አለማየሁ ገብረማሪያም ሰኔ 13 ቀን 2006 ዓ.ም በነገረ ኢትዮጵያ ጋዜጣ ላይ ‹‹ጋዜጠኞችንና ጦማሪያንን ማን ይፈራቸዋል?›› በሚል ርዕስ ለንባብ ካቀረቡት ጽሁፍ ውስጥ የማረከኝን ሀሳብ በመውሰድ የውይይት መነሻ ሃሳቤን እቋጫለሁ፡፡
‹‹ …ለእኔም ነጻ ጋዜጠኞች እና ጦማሪያን የሌሉበት ገዥ አካል ከሚኖር ወይም ደግሞ ገዥ አካል በሌለበት ነጻ ጋዜጠኞች እና ጦማሪያን ብቻ ከሚኖሩ የትኛው የተሻለ የሚል ምርጫ ቢቀርብልኝ የኋለኛውን ለመምረጥ ለሰከንድ እንኳ ጥርጣሬ አይኖረኝም፡፡ ከሁሉም በላይ ለዓላማ በጽናት የቆምኩ፣ ለምሰራው ትክክለኛ ሥራ ሁሉ ኩራት የሚሰማኝ፣ ላመንኩበት ዓላማ ከልብ እና በወኔ የቆምኩ፣ ዓላማዬን ለማስፈጸም በከባድ እርምጃ ወደፊት የምገሰግስ፣ ላልሰራሁት ወንጀል ይቅርታን የማልጠይቅ፣ በምሰራው ሥራ ሁሉ የማላፍር፣ ቆራጥ እና የማያወላውል ባህሪን የተላበስኩ የኢትዮጵያ ጦማሪ ነኝ፡፡››
ኃይል ለነጻ ጋዜጠኞችና የኢትዮጵያ ጦማሪያን!